ΠΡΟΣ ΤΟN ΥΠΟΥΡΓΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ κ. ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΙΟΥΦΑ
Η ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας από εισαγόμενα καύσιμα είναι ήδη υπερβολικά υψηλή (περίπου 70%), οι προβλέψεις δε για τη μελλοντική εξέλιξη του δείκτη αυτού είναι δυσοίωνες. Λόγοι στρατηγικής σημασίας και η διασφάλιση της σταθερής οικονομικής ανάπτυξης της χώρας, επιβάλλουν το σχεδιασμό μιας ενεργειακής πολιτικής που θα αντιστρέψει την προδιαγραφόμενη αύξηση της εξάρτησης, με μέτρα και επιλογές που δεν θα θίξουν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και τη βιώσιμη ανάπτυξή της.
Το μικρό σχετικά ποσοστό των ενεργειακών αναγκών που καλύπτεται από εγχώριες πηγές στηρίζεται κυρίως στα κοιτάσματα του λιγνίτη που διαθέτει η χώρα. Ανεξαρτήτως του εάν η πραγματικότητα αυτή συνιστά ταυτόχρονα και ένα σοβαρό περιβαλλοντικό πρόβλημα, δεν παύει να είναι μια αναγκαιότητα, τόσο για το παρών όσο και για το ορατό και προβλέψιμο μέλλον, δεδομένου ότι, χωρίς την χρήση των λιγνιτών, το ποσοστό της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας μας θα προσέγγιζε το 95%. Αν παρακάμψουμε τα υπόλοιπα ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο και φυσικό αέριο) λόγω της αβεβαιότητας που συνοδεύει την ύπαρξή τους στον ελλαδικό χώρο, οι μόνες υπόλοιπες εγχώριες πηγές είναι οι ανανεώσιμες (κυρίως υδροηλεκτρική, αιολική ενέργεια και βιοκαύσιμα). Η ανάπτυξή τους όμως, με τα πλέον αισιόδοξα σενάρια, δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί ως άμεση εναλλακτική λύση στη σημερινή ηλεκτροπαραγωγή από λιγνίτη. Ακόμη και ο στόχος, με την ανάπτυξη των πηγών αυτών να καλυφθεί η αναμενόμενη αύξηση των ενεργειακών μας αναγκών, θα ήταν ίσως υπερβολικός.
Πέρα από κάθε αμφισβήτηση, η αξιοποίηση του εγχώριου λιγνίτη είναι ένα ζήτημα εθνικής σημασίας, που καταλαμβάνει υποχρεωτικά ένα από τα πιο σημαντικά κεφάλαια της ελληνικής ενεργειακής πολιτικής και το οποίο δεν προσφέρεται για μικροκομματικές αντιδικίες ή για τη δημιουργία εντυπώσεων. Αυτό που επιβάλλεται είναι, η καλή γνώση των ιδιαιτεροτήτων του καυσίμου και η αποκρυσταλλωμένη αντίληψη για τις μελλοντικές αποφάσεις που θα καθορίσουν τις προτεραιότητες, τους ρυθμούς και τις κατάλληλες τεχνολογίες για την επίτευξη της οικονομικά βέλτιστης και περιβαλλοντικά πλέον ανώδυνης χρήσης του.
Με την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, εκτός από τα σοβαρά επενδυτικά σχέδια του ιδιωτικού τομέα, θα έπρεπε να αναμένεται και η είσοδος επιθετικών κερδοσκοπικών κεφαλαίων, τα οποία δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν τις πλέον ανορθόδοξες μεθόδους. Είναι έτοιμα, εφόσον το συμφέρον τους το απαιτεί, να προκαλέσουν συγχύσεις, να αποπροσανατολίσουν, να εκμαυλίσουν συνειδήσεις και να αποδιοργανώσουν φορείς του Δημοσίου που είναι επιφορτισμένοι με τη σχεδίαση και εφαρμογή της ενεργειακής πολιτικής, στο βαθμό που αποδεικνύονται αυτοί ευάλωτοι.
Η έλλειψη αντανακλαστικών εκ μέρους του Δημοσίου, οι απερίσκεπτες ή μεθοδευμένες ενέργειες και η δημιουργία σύγχυσης, πιθανόν να οδηγήσουν σε λανθασμένες αποφάσεις και να ανατρέψουν με βίαιο τρόπο τις λεπτές ισορροπίες που διέπουν την αξιοποίηση αυτού του στρατηγικού για τη χώρα καυσίμου, με αποτέλεσμα να επιφέρουν σημαντικό πλήγμα στην ελληνική οικονομία, και να απαξιώσουν μια σημαντική παραγωγική υποδομή, που με πολύ κόπο δημιούργησε ο ελληνικός λαός.
Ο θόρυβος που προκλήθηκε τις τελευταίες ημέρες σχετικά με τις πιθανές εξελίξεις στον ενεργειακό τομέα και ο οποίος συνέπεσε -ασφαλώς όχι τυχαία- με την υποβολή προσφορών για τη μίσθωση δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης του λιγνιτωρυχείου της Βεύης, έχει όλα τα συμπτώματα τις πάρα πάνω παθολογίας.
Τα αίτια της απίστευτης κατάστασης που δημιουργήθηκε και προκάλεσε ανησυχίες στην κοινή γνώμη, δεν είναι δυνατόν να αναζητηθούν έξω από τους κυβερνητικούς χειρισμούς και τις συμπεριφορές των δημοσίων φορέων που είναι επιφορτισμένοι με το σχεδιασμό και την εφαρμογή αυτού που η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ονομάζει ενεργειακή πολιτική. Η έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδιασμού, οι πρόχειρες πρακτικές, οι παραλείψεις αλλά και οι σκόπιμες ενέργειες, οδήγησαν δυστυχώς σε ένα κυκεώνα φημών και σκανδαλολογίας που θα δυσχεράνουν, αν δεν αποτρέψουν, τη λήψη των ορθών αποφάσεων.
Για την εν λόγω μίσθωση το ΥΠΑΝ προχώρησε σε μια πρόχειρη διακήρυξη πλειοδοτικού διαγωνισμού, με πολλές ασάφειες που αναδεικνύουν την έλλειψη ενεργειακής πολιτικής για τον κρίσιμο τομέα των λιγνιτών και επέτρεψε -σκοπίμως ή χάριν εντυπώσεων, δεν έχει σημασία- τη δημιουργία και διάδοση των πλέον απίθανων σεναρίων σχετικά με τους σχεδιασμούς του για τη μελλοντική αξιοποίηση των λιγνιτών και τα σχέδιά του για την μελλοντική πορεία της ΔΕΗ.
Από την άλλη μεριά, η διοίκηση της ΔΕΗ, με συμπεριφορές και αποφάσεις που δεν αρμόζουν στη μεγαλύτερη παραγωγική επιχείρηση της χώρας, επέτεινε τη σύγχυση και προξένησε πολλές αμφιβολίες για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί.
Συγκεκριμένα, ο Διευθύνων Σύμβουλος της επιχείρησης προσπάθησε να υφαρπάξει τη θετική απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου για την συμμετοχή της ΔΕΗ στον εν λόγω διαγωνισμό σε συνεργασία με την Contour Global LLC, με μία εσπευσμένη και πρόχειρα συντεταγμένη εισήγηση. Σε αυτήν, την οποία, προφανώς κατ’ εντολήν, υπέγραψαν όλες οι συναρμόδιες υπηρεσίες της επιχείρησης σε διάστημα δύο μόνον ημερών (από τις 18 έως τις 19 Σεπτεμβρίου, χρόνος ρεκόρ για όσους γνωρίζουν τους ρυθμούς της ΔΕΗ), αποσιωπώνται σημαντικά γεγονότα, χρησιμοποιούνται παιδαριώδη επιχειρήματα και παρατίθενται λανθασμένα και παραποιημένα στοιχεία. Ειδικότερα, μεταξύ των άλλων παραποιήσεων και αποσιωπήσεων αναφέρονται και τα εξής: «η σύμβαση με την εταιρεία «ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΧΛΑΔΑΣ Α.Ε.» λήγει στις 31.05.2007. Για τη σύναψη νέας σύμβασης διεξάγονται διαπραγματεύσεις με εκπροσώπους της εταιρείας. Λόγω όμως ύπαρξης σημαντικών νομικών – διοικητικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η εταιρεία και της σοβαρής εκκρεμότητας στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της υπάρχουν ερωτηματικά για την ομαλή συνέχιση προμήθειας λιγνίτη από αυτήν μετά το Μάιο 2007». Αυτά στις 19.09.2006. Κατά τις επόμενες δύο ημέρες τα προαναφερθέντα προβλήματα της εταιρείας «λύθηκαν» ως δια μαγείας, τα δύο μέρη συνεννοήθηκαν, συναντήθηκαν, διαπραγματεύθηκαν και στις 21.09.2006 ανακοίνωσε η ΔΕΗ την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας για παράταση της ισχύουσας συμφωνίας με αύξηση της τιμής προμήθειας του λιγνίτη κατά 20%. Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τη μεθόδευση αυτή προκαλούν ιδιαίτερα θλιβερές εντυπώσεις για τη σημερινή διοίκηση της ΔΕΗ.
Το μέλλον όμως της ΔΕΗ γίνεται ακόμη πιο σκοτεινό, στο βαθμό που η Κυβέρνηση δεν μπορεί ή δεν θέλει να ξεκαθαρίσει τη σχέση της Επιχείρησης με το Δημόσιο, που είναι και ο βασικός μέτοχός της. Αποτέλεσμα της αδυναμίας ή της πρόθεσης αυτής είναι η αντιφατικότητα αποφάσεων, που αποδιοργανώνουν την επιχείρηση, την απαξιώνουν και, με μαθηματική ακρίβεια, εφόσον συνεχιστούν, την οδηγούν σε διάλυση.
Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας με αποφάσεις και ρυθμίσεις της επιβαρύνει ή προτίθεται να επιβαρύνει τη ΔΕΗ με πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ (προκειμένου, να ευνοήσει τους ιδιώτες παραγωγούς και προμηθευτές μέσω του τεχνητού ορισμού υψηλών οριακών τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, να προωθήσει την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, να επιδοτήσει τα επενδυτικά σχέδια των επίδοξων επενδυτών στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής και τελευταία, προκειμένου να ενισχύσει τις εισροές του προϋπολογισμού με την επιβολή ειδικού φόρου στο λιγνίτη). Δεν διαθέτει όμως το θάρρος να ενημερώσει τον ελληνικό λαό για τις συνέπειες των επιβαρύνσεων αυτών, οι οποίες προβλέπεται να εκτινάξουν τα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας στα ύψη σε βάρος των καταναλωτών, ή -στην περίπτωση που θα αποφύγει να εγκρίνει τις επιβεβλημένες αυξήσεις- να οδηγήσουν σε οικονομική κατάρρευση τη ΔΕΗ, με πιθανότερο φυσικά ενδεχόμενο στο τέλος να συμβούν και τα δύο.
Για τους λόγους αυτούς, ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
• Εντάσσεται το ορυχείο Βεύης στον ενεργειακό σχεδιασμό της Κυβέρνησης ή όχι; Στην περίπτωση θετικής απάντησης, γιατί παρέχεται στο μελλοντικό μισθωτή η κατά βούληση διάθεση του παραγόμενου λιγνίτη, όπως προκύπτει από τη διακήρυξη αλλά και το σχετικό σχέδιο σύμβασης;
• Με δεδομένη την υποχρέωση του μισθωτή, επί ποινή εκπτώσεως, για εγγυημένη παραγωγή λιγνίτη -κατά την πρώτη τριετία 1.500.000 τόνους και πέραν αυτής την ίδια ποσότητα ετησίως- και το γεγονός ότι ο λιγνίτης, λόγω χαμηλού ενεργειακού περιεχομένου, δεν προσφέρεται για μεταφορές σε μεγάλες αποστάσεις, υπάρχει πρόθεση, τουλάχιστον για την επόμενη πενταετία, να τροφοδοτηθούν με τις παραγωγές αυτές οι υφιστάμενες μονάδες της ΔΕΗ; Στην περίπτωση αυτή και με δεδομένο το μνημόνιο που υπέγραψε μόλις προ ολίγων ημερών η ΔΕΗ, το οποίο προβλέπει την αύξηση των προμηθειών λιγνίτη από την εταιρεία «ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΧΛΑΔΑΣ Α.Ε.» (2 – 2,5 εκατομμύρια τόνους ετησίως), σχεδιάζει μήπως η Κυβέρνηση να επιβάλλει στη ΔΕΗ τη δραστική αύξηση των προμηθειών λιγνίτη από ιδιώτες, με αντίστοιχη μείωση της παραγωγής από τα δικά της λιγνιτωρυχεία;
• Υπάρχει επίκαιρη προμελέτη που να τεκμηριώνει τη βιωσιμότητα της επέκτασης του ΑΗΣ Μελίτης με μια δεύτερη μονάδα στηριζόμενη στην παραγωγή λιγνίτη από το ορυχείο της Βεύης;
• Τόσο στη διακήρυξη όσο και στο σχέδιο σύμβασης του ΥΠΑΝ, σε κανένα σημείο δεν αναφέρεται η ποσότητα των εκμεταλλεύσιμων αποθεμάτων του προς μίσθωση κοιτάσματος. Εντούτοις όμως, στο σύνολο των δημοσιευμάτων του ελληνικού τύπου καθώς και στην προαναφερθείσα εισήγηση της ΔΕΗ, γίνεται αναφορά για 92 εκατομμύρια τόνους λιγνίτη περίπου. Σύμφωνα όμως με στοιχεία του ΙΓΜΕ, η ποσότητα αυτή αναφέρεται στο σύνολο του μεταλλευτικού χώρου στην περιοχή της Βεύης, ο οποίος συμπεριλαμβάνει και έκταση που έχει παραχωρηθεί ήδη στη ΔΕΗ, με πιθανά αποθέματα λιγνίτη της τάξεως των 60 εκ. τόνων. Ποιος διοχέτευσε στον τύπο τον πάρα πάνω αριθμό και για ποιον λόγο δεν διευκρινίζει το ΥΠΑΝ τα πιθανά αποθέματα του υπό μίσθωση κοιτάσματος;
• Σήμερα η τροφοδοσία του ΑΗΣ Μελίτης βασίζεται στην παραγωγή του κοιτάσματος Αχλάδας και σε ένα σημαντικό ποσοστό στην παραγωγή ενός ορυχείου το οποίο διάνοιξε η ΔΕΗ σε παραπλήσια δικής της παραχώρηση.
Ποιο είναι το κόστος του λιγνίτη που εξορύσσεται σήμερα από το ορυχείο αυτό και ποια είναι η αναπροσαρμοσμένη τιμή με την οποία θα προμηθεύεται η ΔΕΗ το λιγνίτη από το ορυχείο της Αχλάδας; Ποια κοστολογικά στοιχεία της εταιρείας «ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΧΛΑΔΑΣ Α.Ε.» έλαβε υπόψη του ο κ. Μανιατάκης και συμφώνησε με την αύξηση της τιμής, με την οποία προμηθεύεται το λιγνίτη η ΔΕΗ, κατά 20%; Και τέλος, ποιο είναι το σημερινό κόστος της παραγόμενης KWh από τον ΑΗΣ Μελίτης και με ποιο ποσοστό συμμετέχει σε αυτό το κόστος του καυσίμου;
• Οι αμφιβολίες που εκφράσθηκαν για την εταιρεία Contour Global LLC, με την οποία η ΔΕΗ συμφώνησε τη δημιουργία κοινοπρακτικού σχήματος για επέκταση των δραστηριοτήτων της στα Βαλκάνια, είναι πολλές και γνωστές. Η εταιρεία όμως αυτή δεν «έπεσε στη ΔΕΗ από τον Ουρανό» και παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να γνωρίζουμε: ποιος συνέστησε την Contour Global LLC, στη ΔΕΗ ως κατάλληλη εταιρεία με την οποία θα ήταν δυνατή η πραγματοποίηση των σχεδίων της; πότε και με ποια διαδικασία πραγματοποιήθηκε η πρώτη επαφή μεταξύ των δύο εταιρειών; ποια από τις δύο εταιρείες υπήρξε η επισπεύδουσα; και τέλος, ποιες δυνατότητες συνεργασίας με άλλες εταιρείες διερευνήθηκαν πριν από την τελική απόφαση;
• Με δεδομένο το γεγονός ότι, μετά τις απαράδεκτες μεθοδεύσεις του κ. Μανιατάκη -προκειμένου να επιτύχει τη συμμετοχή της ΔΕΗ στο διαγωνισμό για το λιγνιτωρυχείο της Βεύης σε συνεργασία με την Contour Global LLC- και την απόρριψη της σχετικής εισήγησής του από το Δ.Σ. της επιχείρησης, το κύρος και η αξιοπιστία του έχουν τρωθεί, σε ποιες ενέργειες προτίθεστε να προβείτε, προς αποκατάσταση της απαραίτητης ευρυθμίας στη διοίκηση της ΔΕΗ;
ΟΙ ΕΡΩΤΩΝΤΕΣ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΙΠΕΡΓΙΑΣ
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΕΓΚΕΡΟΓΛΟΥ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΣ
ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΩΤΗΣ
ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΧΙΜΑΚΗΣ
