Σχέδιο νόμου για το «λιανικό εμπόριο, λαϊκές αγορές και υπαίθριο εμπόριο»
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Η Κυβέρνηση ενώ έχει συνυπογράψει τη Χάρτα για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (Κωνσταντινούπολη – Μπολόνια) και έχει αναλάβει την υποχρέωση για την προστασία και ενίσχυσή τους, με το ν/σ αυτό νομοθετεί ευθέως υπέρ του μεγάλου εισαγωγικού κεφαλαίου.
Εκτός από την απελευθέρωση του ωραρίου, απελευθερώνει πλήρως την ίδρυση και λειτουργία πολυκαταστημάτων λιανικού εμπορίου.
Αφαιρεί την αρμοδιότητα έγκρισης της ίδρυσης πολυκαταστημάτων από το Νομαρχιακό Συμβουλίο και τη μεταφέρει στην ″γραμματέα″ του Περιφερειάρχη.
Για πρώτη φορά η μη εξέταση προσφυγής (ηθελημένα ή αθέλητα) σημαίνει αποδοχή της.
Επιπλέον, απελευθερώνεται πλήρως η ίδρυση αλυσίδων καταστημάτων στην ίδια πόλη χωρίς άδεια, αφού καταργείται η § 4 του άρθρου 10 του ν. 2323, που προβλέπει ότι για την έκδοση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας λαμβάνονται υπ’ όψιν και τα άλλα καταστήματα της ίδια εταιρείας που υπάρχουν στην πόλη. ( καταργείται, δηλαδή, η προσθετικότητα).
Ο νόμος 3190/03 είναι ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο, αλλά τα προεδρικά διατάγματα 12 και 58/05, που εκδόθηκαν με μεγάλη καθυστέρηση από την Κυβέρνηση της Ν.Δ. και αφορούν τα της έκδοσης και ανανέωσης των αδειών άσκησης υπαίθριου εμπορίου ( στάσιμου και πλανόδιου) και λαϊκών αγορών, είναι κακότεχνα νομικά κείμενα, με ασαφείς έννοιες (μάλλον από άγνοια των συντακτών τους) προσαρμοσμένα στα ισχύοντα –με κακό τρόπο- στο υπαίθριο εμπόριο και λαϊκές των Αθηνών.
Το σχέδιο νόμου που κατατέθηκε δεν αναγνωρίζει τις διαφορετικές συνθήκες (ανάγκες) που υπάρχουν στις επαρχιακές πόλεις, υποβαθμίζει τα Νομαρχιακά Συμβούλια με την ανάθεση σ’ αυτά αρμοδιοτήτων κατώτερων της αποστολής τους (Προκήρυξη αριθμού αδειών, κληρώσεις αδειών, εντολές σε επιτροπή για διενέργεια ελέγχων στις λαϊκές κ.λ.π.) συμμετοχή Νομαρχιακού Συμβούλου σε επιτροπή ελέγχου λαϊκών αγορών υπό την προεδρία υπαλλήλου της Νομ. Αυτοδιοίκησης.
Με ορισμένες διατάξεις του σχεδίου νόμου, αφαιρούνται ουσιαστικές αρμοδιότητες από τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και τους Δήμους και μεταβιβάζονται στις Γενικές Γραμματείες των Περιφερειών αποδυναμώνοντας το ρόλο των τοπικών κοινωνιών και ενισχύοντας το ρόλο του Κράτους.
Αναιρείται ο αυτοδιοικητικός χαρακτήρας των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων με τη συμμετοχή υπαλλήλου της Γ.Γ.Περιφέρειας στο Νομαρχιακό Συμβούλιο για τις κληρώσεις αδειών υπαίθριου εμπορίου (πλανοδίου) καθώς και με την υποβολή των αιτήσεων χορήγησης αδειών λαϊκών αγορών για έλεγχο και κατάταξη των δικαιουμένων άδεια, σε τριμελή επιτροπή, που συγκροτείται από το Γ.Γ.Περιφέρειας και αποτελείται από δυο υπαλλήλους της Περιφέρειας, εκ των οποίων ο ένας πρόεδρος και από ένα υπάλληλο της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και τέλος οι διαδικασίες είναι χρονοβόρες για τη χορήγηση των αδειών και γραφειοκρατικές.
Όσον αφορά τον έλεγχο, δημιουργεί πληθωρισμό ελεγκτικών Υπηρεσιών, Επιτροπών και κλιμακίων ελέγχου (Δημοτική Αστυνομία, ΕΛ.ΑΣ, Υπηρεσίες Εμπορίου, κλιμάκια ελέγχου από Γ.Γ.Περιφέρειας (π.χ. 7!!!! Τριμελή κλιμάκια για το Νομό Ηρακλείου, που από τον Απρίλιο μέχρι σήμερα έχουν προβεί σε ελάχιστους ελέγχους, ελέγχους (4-5) και κάνουν μόνο «συστάσεις», δεν έχουν επιβάλλει ούτε ΕΝΑ πρόστιμο, διότι αυτή είναι εντολή του Περιφερειάρχη.
Ειδικά για τους παραβάτες για εκπτώσεις και προσφορές, εισάγει το αλαλούμ, καθόσον άλλοτε επιβάλλει πρόστιμα ο Γ.Γ. Περιφέρειας με γνώμη Επιτροπής που συγκροτεί ο ίδιος και άλλοτε ο Νομάρχης.
Άποψή μας:
Όλες οι αρμοδιότητες για πλανόδιο εμπόριο, λαϊκές αγορές και εκπτώσεις να δοθούν στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και του στάσιμου εμπορίου στους Δήμους.
Έλεγχοι από τη Δημοτική Αστυνομία, την ΕΛ.ΑΣ και από τις Υπηρεσίες Εμπορίου.
Αναλυτικά
Άρθρο 1.
Κλήρωση αδειών πλανόδιου από Νομαρχιακό Συμβούλιο με την επίβλεψη υπαλλήλου της Γ.Γ. Περιφέρειας (Βασιλικός Επίτροπος).
Άρθρο 2.
Παζάρι τις Κυριακές: οι άδειες να χορηγούνται από το Νομάρχη και να επιτρέπεται σ’ αυτά και η πώληση ειδών λαϊκής τέχνης από τους κατασκευαστές –βιοτέχνες.
Άρθρο 3.
Να δικαιούται η Υπηρεσία Εμπορίου της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης να διενεργεί ελέγχους και τα πρόστιμα, στην περίπτωση αυτή, να εισπράττονται υπέρ της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης.
Άρθρο 4.
Να προσδιοριστεί ρητά σε ποιους χώρους μπορεί να λειτουργούν λαϊκές και να ορισθεί και σε μισθωμένους από τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις (όταν δεν υπάρχουν άλλοι Δημοτικοί ή Δημόσιοι).
Προκήρυξη θέσεων από Νομάρχη, μετά από γνώμη της Επιτροπής του άρθρου 6. του ν.3190/03.
Υποβολή αιτήσεων αδειών λαϊκών στις Υπηρεσίες Εμπορίου, χορήγηση αυτών από Νομάρχη μετά την κατάταξη σε πίνακα των δικαιούχων από την επιτροπή του άρθρου 6. του ν.3190/03.
Από τους δικαιούχους, οι πολύτεκνοι να έχουν 2 τουλάχιστον ανήλικα παιδιά και οι ανάπηροι να μην παίρνουν σύνταξη ή επίδομα.
Οι κληρώσεις για τις θέσεις και για την χορήγηση αδειών, να γίνονται από τις επιτροπές των άρθρων 1. και 6. του ν.3190 /03 αντίστοιχα.
Να μην υπάρχει αναλογία εμπόρων και παραγωγών κατά την χορήγηση αδειών λαϊκών. Η επαρχία δεν είναι Αθήνα.
Τέλη συμμετοχής στις λαϊκές καθώς και τέλη έκδοσης, ανανέωσης και θεώρησης των αδειών να καθορίζονται με απόφαση των Νομαρχιακών Συμβουλίων, χωρίς να συνδέονται με τα των Αθηνών.
Πρόστιμα από ελέγχους που διενεργούν υπάλληλοι των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων να εισπράττονται υπέρ των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων για τις ανάγκες λαϊκών και υπαλλήλων ελέγχων.
Να εξουσιοδοτούνται οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις για έκδοση κανονισμού λαϊκών αγορών (πράξη κανονιστικού περιεχομένου)μετά από γνώμη της επιτροπής του άρθρου 6. του ν.3190. Τώρα δεν υπάρχει με αποτέλεσμα ο κάθε πωλητής λαϊκών, να συμπεριφέρεται όπως θέλει, χωρίς κυρώσεις.
Η εμπλοκή της Περιφέρειας στα θέματα του Πλανόδιου Εμπορίου και της χορήγησης αδειών λαϊκών αγορών (τοποθετήσεις πωλητών σε θέσεις, κληρώσεις κτλ), υποβαθμίζει το ρόλο της, εξυπηρετεί μόνο κομματικές παρεμβάσεις δημιουργεί γραφειοκρατικές και χρονοβόρες διαδικασίες εις βάρος των πολιτών (άρθρο 4).
Άρθρο 5
Άρθρο 6. Πρόστιμα- όπως προηγούμενα
Άρθρο 7. Υπάρχει και στον.3190/03
Άρθρο 8.
Άρθρο 9. Ίδρυση πολυκαταστημάτων λιανικού εμπορίου
Με το άρθρο 9 παρ. 5 απελευθερώνεται η ίδρυση πολυκαταστημάτων αφού αφαιρεί ουσιαστικά την αρμοδιότητα από την Νομ.Αυτοδιοίκηση για την έγκριση ίδρυσης πολυκαταστήματος λιανικού εμπορίου στις περιοχές που προβλέπεται από το νόμο. Η αρμοδιότητα έγκρισης δίδεται στον περιφερειάρχη και μάλιστα δια της παραλείψεως έκδοσης απόφασης για διοικητική προσφυγή που κατατέθηκε ενώπιον του. Η μη έκδοση απόφασης από τον Περιφερειάρχη για οποιοδήποτε λόγο (ηθελημένα ή αθέλητα) επί της προσφυγής κατά της απόφασης του Νομ. Συμβουλίου οδηγεί στην αποδοχή της προσφυγής .
Ποτέ μέχρι σήμερα η πάροδος της προθεσμίας εντός της οποίας οφείλει ένα όργανο να αποφασίσει επί της προσφυγής δεν οδηγεί στην αποδοχή της. Σ’ όλες τις περιπτώσεις οδηγεί στην απόρριψη της.
Καταργεί το άρθρο 10 § 4 του ν.2323 και με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, μπορεί μια αλυσίδα να ανοίξει εντός πόλεως όσα καταστήματα θέλει των 1499 m2 ή των 2499 m2 .
Άρθρο 11. Ωράριο καταστημάτων
Η απελευθέρωση-διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων που προωθεί η Κυβέρνηση, έχει αναδειχθεί σε κεντρική επιλογή της. Το 1997 μετά από εξαντλητικό διάλογο ανάμεσα σε όλους τους κοινωνικούς εταίρους, επετεύχθη συμφωνία για το χρονικό πλαίσιο λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων.
Το ωράριο λειτουργίας είναι ένα σοβαρό ζήτημα με μεγάλες οικονομικές και κοινωνικές διαστάσεις και η όποια μεταβολή στο βασικό πλαίσιο συμφωνίας του ’97, πρέπει να είναι αποτέλεσμα εμπεριστατωμένης μελέτης και νέας Κοινωνικής Συμφωνίας.
Η Κυβέρνηση προχωρεί μονομερώς, έχοντας απέναντί της όλους τους φορείς, των εμπόρων (Ε.Σ.Ε.Ε.), των βιοτεχνών των επαγγελματιών (Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε.)και των εργαζομένων (Γ.Σ.Ε.Ε.). Τα Επιμελητήρια και όλες οι Ομοσπονδίες έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους. Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (Ο.Κ.Ε.) ζητάει να προηγηθεί διάλογος και νέα κοινωνική συμφωνία.
Στο επίμονο ερώτημά μας γιατί επιμένουν, αφού κανείς δε ζητάει αυτή την αλλαγή στο ωράριο και από καμιά μελέτη δεν έχει προκύψει τέτοια ανάγκη, η Κυβέρνηση προβάλλει πέντε έωλα επιχειρήματα.
1ο Για να μην έχουμε, δήθεν, 54 διαφορετικά ωράρια σ’ όλη τη χώρα.
Με την κυβερνητική απόφαση δίδεται η δυνατότητα στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις να επεκτείνουν ακόμη περισσότερο το ωράριο σε κάθε νομό. Επομένως, θα έχουμε πάλι 54 διαφορετικά ωράρια και μάλιστα απελευθερωμένα.
2ο Για να ενισχυθεί, υποτίθεται, η επιχειρηματικότητα και η ανταγωνιστικότητα.
Με την απελευθέρωση – επέκταση του ωραρίου ενισχύεται μονομερώς το Μεγάλο Εισαγωγικό Κεφάλαιο και η ανταγωνιστικότητα των πολύ μεγάλων επιχειρήσεων.
Επομένως, ενισχύει πράγματι την επιχειρηματικότητα των μεγάλων επιχειρήσεων και διαλύει τις μικρές και τις μεσαίες.
3ο Για να δημιουργηθούν, όπως ελπίζει, νέες θέσεις εργασίας.
Η εμπειρία από την εφαρμογή ανάλογων ωραρίων δείχνει ότι αυξάνεται παράνομα η απασχόληση των εργαζομένων, αυξάνεται η αυτοαπασχόληση, μειώνονται οι θέσεις εργασίας 8ώρου και σε ορισμένες μόνο περιπτώσεις αυξάνεται η 4ώρη απασχόληση.
Είναι χαρακτηριστική η διαπίστωση από έρευνα στη Γαλλία ότι: με τη διεύρυνση του ωραρίου οι μικροί λιανοπωλητές χάνουν το μερίδιο αγοράς, η αγορά εργασίας θα αποδυναμωθεί και η παροχή υπηρεσιών δε θα είναι καλύτερης ποιότητος. Υπολογίζεται ότι 277 υπάλληλοι σε μια μεγάλη υπεραγορά μπορούν να αντικαταστήσουν 318 υπαλλήλους σε μια υπεραγορά και 1557 παραδοσιακούς καταστηματάρχες.
Σύμφωνα με την 6η Έκθεση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τις ΜΜΕ το 2000: «η απελευθέρωση του ωραρίου των λιανεμπορικών καταστημάτων φαίνεται να επιταχύνει τη μείωση του μεριδίου της αγοράς των ΜΜΕ, ελαττώνοντας την κερδοφορία τους ( το κόστος αυξάνει περισσότερο από τις πωλήσεις). Οι μεγάλες επιχειρήσεις είναι πιο ικανές να εκμεταλλευτούν το συνεχές ωράριο μια και είναι σε θέση να προσλάβουν εργαζόμενους μερικής απασχόλησης και να οργανώσουν εναλλαγές βάρδιας. Τα μικρά καταστήματα δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώνουν έναν επιπλέον εργαζόμενο και ειδικότερα τα μικρά εξειδικευμένα μαγαζιά δεν είναι σε θέση να προσλάβουν φθηνό ανειδίκευτο προσωπικό μερικής απασχόλησης, αφού η σωστή εξυπηρέτηση πελατών απαιτεί ένα συγκεκριμένο βαθμό εμπειρίας».
Επομένως, έτσι αυξάνεται η παράνομη υπερεργασία και οι ελαστικές μορφές εργασίας και δε δημιουργούνται θέσεις αποκλειστικής απασχόλησης.
4ο Για να εξυπηρετούνται καλύτερα οι καταναλωτές.
Το πρόβλημα της αγοράς δεν είναι οι λίγες ώρες λειτουργίας των καταστημάτων, αλλά η μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών.
Επομένως, και αυτό το επιχείρημα είναι εντελώς θεωρητικό και δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των καταναλωτών.
5ο Για να προσαρμοστούμε με τα ισχύοντα στα άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το πλαίσιο του ωραρίου που ισχύει σε κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι διαφορετικό. Με ποιο απ’ όλα θα προσαρμοστούμε;
Σε ορισμένες μάλιστα χώρες, προκειμένου να προστατευθούν οι μικρές επιχειρήσεις (π.χ. στην Αγγλία) υπάρχει χρονικός περιορισμός στη λειτουργία των μεγάλων καταστημάτων.
Η Ευρωπαϊκή Οργάνωση των Επαγγελματιών Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων, στην επιστολή της προς τη ΓΣΕΒΕΕ μεταξύ άλλων αναφέρει:
«….Η αύξηση των ωρών λειτουργίας των καταστημάτων δεν οδηγεί σε περισσότερη κατανάλωση και επομένως δεν οδηγεί σε οικονομική ανάπτυξη.
Πράγματι: μπορείς μα ξοδέψεις ένα ευρώ μόνο μία φορά. Αυτό που θα αλλάξει τελικά είναι η στιγμή και ο τόπος της κατανάλωσης, με την έννοια ότι κ καταναλωτής θα αγοράσει σε καταστήματα που θα έχουν τη δυνατότητα να μένουν ανοικτά τις περισσότερες ώρες της ημέρας, δυνατότητα την οποία έχουν τα μεγάλα πολυκαταστήματα.
Σύμφωνα με μια έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα έχει ήδη έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς πραγματικών ωρών λειτουργίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συγκρινόμενη με τα υπόλοιπα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 15. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 4η θέση, με 58 ώρες (μέσο όρο!). Προηγούνται στην κατάταξη το Βέλγιο (67), η Γαλλία (61) και η Ιρλανδία (61). Κατά μέσο όρο τα καταστήματα είναι ανοικτά στην Ευρώπη για 56 ώρες τη βδομάδα περίπου. Το νομικό πλαίσιο επιτρέπει ακόμα και για περισσότερες ώρες λειτουργίας. Αυτό από μόνο του καταδεικνύει ότι δεν υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω ελευθεροποίηση των ωρών λειτουργίας.»
Άρθρο 12.
Εκπτώσεις –Πρόσφορές. Δεν αλλάζει τίποτα, παρ’ μόνο ότι τα πρόστιμα επιβάλλονται από τον Νομάρχη και τον Γ.Γ.
Πρόταση:
Τα Πρόστιμα μόνο από Νομάρχη , υπέρ της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και προσδιορισμός επακριβώς των επιχειρήσεων που μπορούν να κάνουν εκπτώσεις και προσφορές
Άρθρο 13.
Άρθρο 14.
Άρθρο 15.
Άρθρο 16.
Βασίλης Κεγκέρογλου
