Κυρίες και κύριοι,
Η Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία έχει βαθιές ιστορικές και κοινωνικές ρίζες.
Οι πρώτοι συνεταιρισμοί, αλληλασφαλιστικές εταιρείες και λαϊκές ενώσεις, εμφανίστηκαν στα τέλη του 18ου αιώνα και στις αρχές του 19ου αιώνα ως αντίδραση κυρίως των βιομηχανικών εργατών στις δυσκολίες των σκληρών συνθηκών διαβίωσης. Σύντομα, οι σοσιαλιστικές ιδέες άσκησαν επιρροή και αναπτύχθηκε ένας στενός δεσμός μεταξύ συνεταιρισμών και συνδικαλιστικών οργανώσεων. Οι αρχές του συνεταιρίζεσθαι διαδόθηκαν γρήγορα και έγιναν αποδεκτές διεθνώς. Οι λαϊκές ενώσεις και οι συνεταιρισμοί υπήρξαν οι πρόδρομοι της κοινωνικής οικονομίας, η οποία εμφανίζεται στην οικονομική βιβλιογραφία για πρώτη φορά το 1830.
Η Κοινωνική Αλληλέγγυα Οικονομία έχει βαθιές ιστορικές και κοινωνικές ρίζες.
Οι πρώτοι συνεταιρισμοί, αλληλασφαλιστικές εταιρείες και λαϊκές ενώσεις, εμφανίστηκαν στα τέλη του 18ου αιώνα και στις αρχές του 19ου αιώνα ως αντίδραση κυρίως των βιομηχανικών εργατών στις δυσκολίες των σκληρών συνθηκών διαβίωσης. Σύντομα, οι σοσιαλιστικές ιδέες άσκησαν επιρροή και αναπτύχθηκε ένας στενός δεσμός μεταξύ συνεταιρισμών και συνδικαλιστικών οργανώσεων. Οι αρχές του συνεταιρίζεσθαι διαδόθηκαν γρήγορα και έγιναν αποδεκτές διεθνώς. Οι λαϊκές ενώσεις και οι συνεταιρισμοί υπήρξαν οι πρόδρομοι της κοινωνικής οικονομίας, η οποία εμφανίζεται στην οικονομική βιβλιογραφία για πρώτη φορά το 1830.
Στον 20ο αιώνα, το αναπτυξιακό μοντέλο της Δυτικής Ευρώπης έδωσε βάρος στο ιδιωτικό καπιταλιστικό τομέα και στο Δημόσιο Τομέα. Στην Ανατολική Ευρώπη κυριάρχησε ο συγκεντρωτικός σοβιετικός τύπος οργάνωσης της οικονομίας που ακόμη και εκεί που προέβλεπε συνεταιρισμούς εξαφάνιζε κάθε δημοκρατική οργάνωση, εθελοντική και ανοιχτή συμμετοχή των μελών. Αντίθετα, συστήματα μικτής οικονομίας δεν εμπόδισαν την ανάπτυξη και δράση των ενώσεων και οργανώσεων, των συνεταιρισμών και αλληλασφαλιστικών εταιρειών.
Σήμερα, έχουμε θεσμική αναγνώριση της κοινωνικής οικονομίας. Στην Ευρώπη, όλο και περισσότερο, αναγνωρίζεται ο σπουδαίος ρόλος της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας και των φορέων της. Εντάχθηκε στην ευρωπαϊκή κοινωνία ως πόλος κοινωνικής χρησιμότητας μεταξύ του καπιταλιστικού και του δημόσιου τομέα, ως ο Τρίτος Τομέας.
Η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία διορθώνει σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές ανισορροπίες. Συμβάλει στην αντιμετώπιση των γεωγραφικών ανισορροπιών μεταξύ γεωργικών περιοχών, της στρέβλωσης των συσχετισμών δύναμης μεταξύ οργανώσεων λιανικής διανομής και καταναλωτών, της μακροχρόνιας ανεργίας, του κοινωνικού αποκλεισμού, της έλλειψης πρόνοιας σε αγροτικές και υποβαθμισμένες αστικές περιοχές, της κάλυψης αναγκών στον τομέα της εκπαίδευσης και της υγείας, στη διατήρηση θέσεων απασχόλησης.
Στην Ελλάδα, μετά τη μεταπολίτευση, το ΠΑΣΟΚ ενίσχυσε τις ιδέες του συνεταιρίζεσθαι, τις πολιτικές αντιμετώπισης των μεσαζόντων και της αισχροκέρδειας, τις πολιτικές ενίσχυσης της πρόνοιας, της αλληλεγγύης, του εθελοντισμού και των συμμετοχικών κοινωνικών επιχειρήσεων.
Η συνεισφορά του υπήρξε σημαντική τόσο σε θεσμικό επίπεδο όσο και στη διαμόρφωση δημοκρατικής κουλτούρας και αντίληψης συλλογικότητας. Ο Νόμος 4019/2011 της Κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ καθόρισε τις προϋποθέσεις και έβαλε τα θεμέλια λειτουργίας της Κοινωνικής Οικονομίας για μια βιώσιμη αγορά εργασίας. Ήταν η πρώτη θεσμοθέτηση της Κοινωνικής Οικονομίας στην Ελλάδα.
Στη συνέχεια ο ν.4430/2016 επανέλαβε τη νομοθεσία με ελάχιστες αλλαγές αλλά δεν αντιμετωπίζει ζητήματα που έχουν προκύψει από την έως τότε εφαρμογή του νόμου.
Στο Κίνημα Αλλαγής, πιστεύουμε ότι, μετά την πανδημία, απαιτείται αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου διότι το κυριότερο μήνυμα της πανδημίας αφορά το αναπτυξιακό πρότυπο που επικράτησε παγκοσμίως, χωρίς κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόσημο, τον τρόπο διαχείρισης των παγκόσμιων και δημόσιων υποθέσεων αλλά και της κατανομής του παραγόμενου πλούτου.
Η αύξηση της φτώχειας, η διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και οι αδυναμίες αντιμετώπισης των νέων κινδύνων καθιστούν αναγκαία την ενίσχυση της παγκόσμιας συνεργασίας, την θεσμική ολοκλήρωση της Ε.Ε και κυρίως την επαναφορά του ζωής ανθρώπου και του περιβάλλοντος στο επίκεντρο των ασκούμενων πολιτικών.
Θέση μας είναι η Βιώσιμη Ανάπτυξη με επίκεντρο τον άνθρωπο που θα μας «βγάλει από το τούνελ» της ύφεσης και της φτώχειας και θα οδηγήσει στην ανθρωποκεντρική πρόοδο. Oι εργαζόμενοι, οι επιστήμονες οι παραγωγοί, οι επενδυτές μπορούν να αξιοποιήσουν τη γνώση, τη σύγχρονη τεχνολογία, τις πλουτοπαραγωγικές πηγές, με καινοτόμο τρόπο και με σεβασμό στο περιβάλλον, επιτυγχάνοντας την κοινωνική συνοχή και την ανασυγκρότηση της χώρας.
Στην πρότασή μας, η Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης και οι φορείς της έχουν καθοριστικό ρόλο.
Η επιτυχία του εγχειρήματος προϋποθέτει πολιτική βούληση, σχέδιο και μεγάλη προσπάθεια. Πρέπει να οικοδομηθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στον Τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας και να ενισχυθεί η ευαισθητοποίησή τους .
Η επιτυχία του εγχειρήματος προϋποθέτει πολιτική βούληση, σχέδιο και μεγάλη προσπάθεια. Πρέπει να οικοδομηθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στον Τομέα της Κοινωνικής Οικονομίας και να ενισχυθεί η ευαισθητοποίησή τους .
Το μέγεθος του συγκεκριμένου τομέα, στην Ευρώπη αλλά και στην χώρα μας, πρέπει να διευρυνθεί. Απαιτούνται χρηματοδοτικά εργαλεία, μηχανισμοί στήριξης και συνεργασία των φορέων της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας με τα όργανα της Ε.Ε, τις Κυβερνήσεις, τις Περιφέρειες.
H Αυτοδιοίκηση πρέπει να εντείνει τις δράσεις της, να δημιουργήσει μηχανισμούς και δίκτυα συνεργασίας, να καλλιεργήσει τη συνεργασία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, τοπικών και περιφερειακών αρχών. Πηγές χρηματοδότησης όπως το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων (ΠΔΕ) των ΟΤΑ και οι χρηματοδοτήσεις της Ε.Ε. (ΕΣΠΑ) είναι σημαντικές αλλά δεν αρκούν. Πρέπει να υπάρξουν κι άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία.
H Αυτοδιοίκηση πρέπει να εντείνει τις δράσεις της, να δημιουργήσει μηχανισμούς και δίκτυα συνεργασίας, να καλλιεργήσει τη συνεργασία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, τοπικών και περιφερειακών αρχών. Πηγές χρηματοδότησης όπως το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων (ΠΔΕ) των ΟΤΑ και οι χρηματοδοτήσεις της Ε.Ε. (ΕΣΠΑ) είναι σημαντικές αλλά δεν αρκούν. Πρέπει να υπάρξουν κι άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία.
Θα σταθώ στην ανάπτυξη Ταμείου Κοινωνικής Οικονομίας που με αντίστοιχη κλαδική υποδομή θα διευκόλυνε την πρόσβαση σε χρηματικά κεφάλαια. Το πρότεινε, από το 2013, η τεχνική επιτροπή εμπειρογνωμόνων για την κοινωνική οικονομία και επιχειρηματικότητα της Ε.Ε. (GECES) αλλά μέχρι σήμερα μένει ανενεργό διότι απαιτείται η δημιουργία του λειτουργικού πλαισίου για την επένδυση πόρων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και η διαμόρφωση εξειδικευμένων χρηματοοικονομικών εργαλείων για την υποστήριξη έναρξης λειτουργίας Κοινωνικών Επιχειρήσεων.
Πιστεύω ότι όλοι οι ευρωπαϊκοί και εθνικοί πόροι, πρέπει να έχουν αναφορά στην περιφέρεια τους και να διατίθενται μέσω ειδικού λογαριασμού για τους φορείς Κοινωνικής Οικονομίας που θα συσταθεί σε κάθε περιφερειακό Ταμείο.
Πιστεύω ότι όλοι οι ευρωπαϊκοί και εθνικοί πόροι, πρέπει να έχουν αναφορά στην περιφέρεια τους και να διατίθενται μέσω ειδικού λογαριασμού για τους φορείς Κοινωνικής Οικονομίας που θα συσταθεί σε κάθε περιφερειακό Ταμείο.
Κυρίες και Κύριοι,
Κλείνοντας θέλω να σας συγχαρώ. Έχετε αναπτύξει και υλοποιείτε σειρά καινοτόμων δράσεων σε αρκετούς κλάδους όπως στην αγροτοδιατροφή, στον τουρισμό, στην εστίαση, στην εκπαίδευση, στις υπηρεσίες υγείας, στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο, στις υπηρεσίες φροντίδας παιδιών και ηλικιωμένων, στα κοσμήματα αλλά και σε πολλούς άλλους τομείς δραστηριότητας.
Αποδείξατε ότι το οικοσύστημα της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας στην Κρήτη είναι ενεργό και αναπτύσσεται.
Η Ένωση Φορέων Κ.ΑΛ.Ο. Κρήτης, CretanSCEN, μπορεί να ενισχύσει τη δικτύωση, την παρακολούθηση και το συντονισμό των φορέων κοινωνικής επιχειρηματικότητας της Περιφέρειας Κρήτης, και να φέρει ακόμη καλύτερα αποτελέσματα και να δώσει μεγαλύτερη εξωστρέφεια στη δράση σας.
Κλείνοντας θέλω να σας συγχαρώ. Έχετε αναπτύξει και υλοποιείτε σειρά καινοτόμων δράσεων σε αρκετούς κλάδους όπως στην αγροτοδιατροφή, στον τουρισμό, στην εστίαση, στην εκπαίδευση, στις υπηρεσίες υγείας, στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο, στις υπηρεσίες φροντίδας παιδιών και ηλικιωμένων, στα κοσμήματα αλλά και σε πολλούς άλλους τομείς δραστηριότητας.
Αποδείξατε ότι το οικοσύστημα της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας στην Κρήτη είναι ενεργό και αναπτύσσεται.
Η Ένωση Φορέων Κ.ΑΛ.Ο. Κρήτης, CretanSCEN, μπορεί να ενισχύσει τη δικτύωση, την παρακολούθηση και το συντονισμό των φορέων κοινωνικής επιχειρηματικότητας της Περιφέρειας Κρήτης, και να φέρει ακόμη καλύτερα αποτελέσματα και να δώσει μεγαλύτερη εξωστρέφεια στη δράση σας.
Σας εύχομαι καλή επιτυχία και θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι θα σταθώ δίπλα σας τόσο εγώ όσο και το Κίνημα Αλλαγής. Είναι δέσμευσή μας.
