ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ
ΙΑ’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ (ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ)
ΣΥΝΟΔΟΣ Α’
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ O’
Τρίτη 30 Νοεμβρίου 2004
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Το λόγο έχει ο κ. Κεγκέρογλου.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΕΓΚΕΡΟΓΛΟΥ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η δημιουργία και η λειτουργία θεσμών και μηχανισμών για την προστασία του καταναλωτή είναι υποχρέωση και πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του κάθε κράτους-μέλους χωριστά. Πρέπει δε να αποτελεί συστατικό στοιχείο της πολιτικής κάθε κυβέρνησης σε συνεργασία με ένα δυναμωμένο καταναλωτικό κίνημα. Αυτό γιατί πραγματικά το θέμα της προστασίας του καταναλωτή σχετίζεται με τον άνθρωπο, με το επίπεδο διαβίωσής του, με την υγεία του και με την αξιοπρέπειά του. Τα νέα καταναλωτικά πρότυπα, ο επικοινωνιακός και προπαγανδιστικός μηχανισμός με όλα τα μέσα καθιστούν τον πολίτη-καταναλωτή αδύναμο και έρμαιο των μεγάλων συμφερόντων.
Τα διατροφικά σκάνδαλα αναδεικνύουν το πρόβλημα ασφάλειας των τροφίμων και την ανάγκη προστασίας της υγείας του καταναλωτή. Η εξαπάτηση των καταναλωτών επιχειρείται δυστυχώς με όλο και περισσότερους τρόπους, όλο και από περισσότερους και η σύγχρονη τεχνολογία έχει τεθεί μονομερώς στην υπηρεσία των ισχυρών. Η ακρίβεια και η αισχροκέρδεια παίρνουν καθημερινά εκρηκτικές διαστάσεις και ο πολίτης καταναλωτής οδηγείται σε οικονομικό στραγγαλισμό.
Απαιτείται βούληση και μια πολιτική με σχέδιο που θα ενισχύει τους μηχανισμούς έγκαιρης και έγκυρης ενημέρωσης του καταναλωτή, τους συλλογικούς φορείς και τους θεσμούς προστασίας του καταναλωτή και ταυτόχρονα θα ενισχύει όλους τους μηχανισμούς ελέγχου της δραστηριότητας των εμπορικών αλυσίδων, των εταιρειών παροχής υπηρεσιών και όλων όσων εμπλέκονται με την παραγωγή και πώληση των καταναλωτικών αγαθών.
Επιπλέον, απαιτείται η ενσωμάτωση των πολιτικών επιλογών για την προστασία του καταναλωτή. Και οφείλει αυτή να διαπερνά όλους τους τομείς της εθνικής πολιτικής συμπεριλαμβανομένης και κυρίως της εκπαίδευσης. Η κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. προχώρησε πολλά θέματα προς αυτή την κατεύθυνση. Θυμίζω το ν.2251. Δημιούργησε το Εθνικό Συμβούλιο Καταναλωτών και τον ΕΦΕΤ, το Παρατηρητήριο Τιμών. Ενίσχυσε το ρόλο του καταναλωτικού κινήματος και τους θεσμούς ενημέρωσης. Προχώρησε στην επεξεργασία του θεσμού του συμβούλου του καταναλωτή. Ενίσχυσε τις διαδικασίες κοινωνικής διαβούλευσης για τη συγκράτηση της ακρίβειας. Όμως, δεν ολοκλήρωσε το θεσμικό πλαίσιο και το θεσμό του Συνηγόρου του Καταναλωτή.
Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αφού έμεινε για εννέα μήνες σε αδράνεια ως απλός παρατηρητής των εξελίξεων στην αγορά, χωρίς να πάρει πρωτοβουλίες και χωρίς να παρουσιάσει μια συνολική πολιτική για την προστασία του καταναλωτή φέρνει στη Βουλή το νομοσχέδιο με τον ψευδεπίγραφο τίτλο "Συνήγορος του Καταναλωτή.
Κύριε Υπουργέ, μελέτησα όσο μπορούσα το νομοσχέδιο. Με όσα τουλάχιστον γνωρίζω δεν βρήκα καμία διάταξη που να συνηγορεί ότι το θεσμοθετούμενο όργανο είναι Συνήγορος του Καταναλωτή. Αντίθετα, με την ερμηνεία πολλών διατάξεων αποκόμισα την εντύπωση ότι πρόκειται για διαιτητή ή μεσολαβητή ή διαμεσολαβητή ανάμεσα στον καταναλωτή και τον προμηθευτή. Παραλάβατε μία ωραία ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της προηγούμενης κυβέρνησης, που έπρεπε να μετουσιωθεί σε συγκεκριμένη πολιτική πράξη και δημιουργείται ένα κεντρικό γραφειοκρατικό όργανο μακριά από τον πολίτη-καταναλωτή, πιστοί πάντα στη λογική του Αθηνοκεντρισμού και της γραφειοκρατικής συγκέντρωσης των εξουσιών.
Αντί να εξοπλίσετε με αρμοδιότητες τα περιφερειακά όργανα αφαιρείτε και τις όποιες λίγες αρμοδιότητες είχαν μέχρι σήμερα οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις και το καταναλωτικό κίνημα και κάνετε ακόμη πιο αδύναμες τις Επιτροπές του άρθρου 11. Στο νομάρχη επιφυλάσσετε το ρόλο της γραμματειακής υποστήριξης των Επιτροπών και στο καταναλωτικό κίνημα το ρόλο του θεατή. Θεσμοθετείτε ένα όργανο αντιγράφοντας κάποιες επουσιώδεις διατάξεις από τη θεσμοθέτηση του Συνηγόρου του Πολίτη που σαφώς έχει σημαντικές αρμοδιότητες. Η προστασία του πολίτη έναντι της διοίκησης είναι σε μεγάλο βαθμό αποτελεσματική επειδή τα πορίσματα του Συνηγόρου του Πολίτη, είναι υποχρεωτικά για τη διοίκηση.
Με το διαιτητή που εσείς εισηγείστε σήμερα δεν προσφέρετε κανενός είδους προστασία στον καταναλωτή και αυτό γιατί τα πορίσματα των Επιτροπών του Συνηγόρου δεν είναι υποχρεωτικά για τα μέρη που διαφωνούν. Το γεγονός ότι τα πορίσματα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα δικαστήρια είναι ανώφελο για τον καταναλωτή, επειδή στις περισσότερες περιπτώσεις που καλούνται να επέμβουν οι Επιτροπές του άρθρου 11 και κατ’ επέκταση ο Συνήγορος του καταναλωτή δεν αποτελούν αξιόλογο οικονομικό αντικείμενο για να προσφύγει ο καταναλωτής στη δικαιοσύνη και να έχει τα συνεπακόλουθα δικαστικά έξοδα.
Επιπλέον καθιστάτε κυρίαρχο της διαδικασίας τον καταγγελλόμενο προμηθευτή, ο οποίος εάν διαπιστώσει ότι θα αποβεί εις βάρος του το πόρισμα και η όλη έρευνα, προσφεύγει στη δικαιοσύνη με κάποια αιτιολογία -π.χ. της συκοφαντικής δυσφήμισης- και με βάση το άρθρο 3 παράγραφος 3 ανακόπτει την παρέμβαση του Συνηγόρου του Καταναλωτή και ακυρώνει όλο το οικοδόμημα που θα ψηφίσουμε, φορτώνοντας μόνο πρόσθετες δαπάνες στον Έλληνα φορολογούμενο.
Κύριε Υπουργέ, αν θέλετε να προστατεύσετε τον καταναλωτή χωρίς σκοπιμότητες και χωρίς να εξυπηρετείτε τα επικοινωνιακά σας σχέδια μπορείτε να το κάνετε σήμερα αξιοποιώντας την εμπειρία που υπάρχει με δύο αλλαγές στην υπάρχουσα νομοθεσία. Πρώτα-πρώτα πρέπει να μετατρέψετε τις διαφορές καταναλωτών και προμηθευτών από αδικήματα αστικής φύσεως σε αδικήματα άλλου είδους όταν διαπιστώνονται παραβάσεις των προμηθευτών, όπως έγινε παλαιότερα με τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού, με παραβάσεις βιομηχανιών και εμπόρων για την προστασία του καταναλωτή.
Δώστε τη δυνατότητα στις νομαρχιακές επιτροπές του άρθρου 11 και στους νομάρχες να επιβάλλουν ποινές και διοικητικά πρόστιμα και για όλες τις περιπτώσεις που ο προμηθευτής ή ο καταγγελλόμενος που διαπιστώνεται ότι κάνει παράβαση δεν συμμορφώνεται με το πόρισμα της επιτροπής, εντός τακτής προθεσμίας.
Έτσι ο θεσμός του Συνηγόρου του Καταναλωτή μπορεί να αποτελέσει έναν επιτελικό θεσμό για την εφαρμογή της νομοθεσίας και το δευτεροβάθμιο όργανο κρίσης σε περιπτώσεις προσφυγής ενός από τα μέρη.
Αυτές τις αλλαγές θα σας πρότειναν και όλοι όσοι γνωρίζουν από κοντά το θέμα, αν είχε προηγηθεί διάλογος. Με αυτά θα συμφωνούσε και όλος ο εμπορικός κόσμος προκειμένου να προστατευθεί από τις αθέμιτες πρακτικές ορισμένων "συναδέλφων" τους, ανθρώπων χωρίς επαγγελματική ευσυνειδησία.
Κύριε Υπουργέ, δυστυχώς δεν προηγήθηκε διάλογος και έτσι σήμερα επιχειρείτε να θεσμοθετήσετε ένα όργανο το οποίο δεν είναι ανεξάρτητο όπως επικαλείσθε μια και ορίζεται από τον ίδιο τον Υπουργό. Δεν έχει καμία σχέση με τη διαδικασία του Συνήγορου του Πολίτη. Προσλαμβάνετε τριάντα πέντε ειδικούς συμβούλους με αδιαφανείς διαδικασίες και ο λόγος είναι προφανής. Χωρίς θεσμοθέτηση ουσιαστικών αρμοδιοτήτων ο λεγόμενος Συνήγορος του Καταναλωτή θα λειτουργήσει ως ΟΑΕΔ για θέσεις εργασίας με υψηλά προσόντα. Το ίδιο κάνετε πάντα με διαδικασίες εκτός ΑΣΕΠ και με τις προσλήψεις στο Ταμείο Εγγυοδοσίας καθώς και με τις προσλήψεις ειδικών συμβούλων στο μετονομασμένο ΣΔΟΕ. Προσπαθείτε να βολέψετε τους ανθρώπους των γραφείων σας, των διαφόρων ειδών συνεργάτες σας αδιαφορώντας για τους άνεργους, απλούς πολίτες στους οποίους απαντάτε όταν σας ζητούν δουλειά ότι φταίει το κακό ΠΑΣΟΚ που ψήφισε το ΑΣΕΠ και δεν μπορείτε να τους εξυπηρετήσετε.
Δυστυχώς, δεν μπορώ να ψηφίσω ένα τέτοιο νομοσχέδιο που δεν διασφαλίζει την αρχή της ανεξαρτησίας, ούτε αυτή της διαφάνειας. Είναι ένα νομοσχέδιο που δε δίνει αρμοδιότητες και καθιστά το θεσμό αναποτελεσματικό συγγραφέα διαπιστώσεων και εκθέσεων. Ένα νομοσχέδιο που αποδυναμώνει την έννοια του Συνήγορου του Καταναλωτή, δημιουργεί ψευδαισθήσεις για προστασία ενώ ουσιαστικά θα αποτελέσει το άλλοθι για την παραπέρα εκμετάλλευση του πολίτη καταναλωτή.
Ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΠΑ.ΣΟ.Κ.)
