Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών που πλήρωσαν το βαρύτερο τίμημα κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και τη Γερμανική κατοχή και κυρίως ως αντίποινα του ολοκληρωτικού πολέμου του ναζισμού, με ενάμισι εκατομμύριο νεκρούς, τραυματίες και ανάπηρους. Δεκάδες χωριά και κωμοπόλεις μας έγιναν ολοκαύτωμα και υπέστησαν θηριωδίες. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, οι αποζημιώσεις-επανορθώσεις για τις θηριωδίες του ναζισμού ήταν και παραμένει ένα εξαιρετικά πολύπλοκο θέμα με διαστάσεις ιστορικές, νομικές, πολιτικές και οικονομικές.
Χώρες με πολύ μικρότερο αριθμό θυμάτων διεκδίκησαν και έλαβαν αναντίστοιχες για τα δεδομένα αποζημιώσεις-επανορθώσεις. Η χώρα μας δεν το έπραξε, μπήκε στην δίνει του εμφυλίου και ο διχασμός «δηλητηρίαζε» το «μεδούλι» της Πατρίδας. Το μετεμφυλιακό κράτος έχοντας άλλες προτεραιότητες, δεν στάθηκε αρωγός στα θύματα, δεν κατέγραψε ολοκληρωμένα τις καταστροφές και δεν διεκδίκησε αποτελεσματικά αποζημιώσεις-επανορθώσεις. Η Ιστορία παραχαράχτηκε, θύτες και θύματα εξομοιώθηκαν και οι οφειλές της Γερμανίας προς τη χώρα ξεχάστηκαν. Η μνήμη όμως, όσο και αν διαιρέθηκε ή επιχειρήθηκε η διαγραφή της παραμένει ζώσα. Μας «παρηγορεί» το γεγονός ότι καμιά κυβέρνηση δεν υπέγραψε παραγραφή.
Τα τελευταία χρόνια το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων απασχόλησε έντονα την ελληνική κοινωνία και τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας. Η Δημοκρατική Παράταξη και το ΠΑΣΟΚ είναι εκείνη η πολιτική δύναμη που ανέδειξε διαχρονικά το θέμα της διεκδίκησης των επανορθώσεων.
Ο Γέρος της Δημοκρατίας μίλησε πρώτος, το 1965, για την ανάγκη διεκδίκησης τους.
Το 1995, ο Ανδρέας Παπανδρέου προχώρησε στην πιο εμβληματική πράξη διεκδίκησης των επανορθώσεων ζητώντας, μέσω ρηματικής διακοίνωσης, την άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων με την Γερμανία για το κατοχικό δάνειο. Ο πρώην Νομάρχης Βοιωτίας και πρώην ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Ιωάννης Σταμούλης, καταθέτει για πρώτη φορά το 1995 ομαδική αγωγή των επιζώντων αλλά και συγγενών των 218 θυμάτων της σφαγής του Διστόμου κατά του γερμανικού δημοσίου, ζητώντας αποζημίωση για ψυχική οδύνη αλλά και για τις καταστροφές που προκάλεσαν τα ναζιστικά στρατεύματα στο χωριό. Τον ακολουθούν πολλά ακόμη μαρτυρικά χωριά και τόποι της Πατρίδας μας. Τα επόμενα χρόνια υπήρξε πλήθος διπλωματικών ενεργειών που διατήρησαν το θέμα στην επικαιρότητα.
Το 2011, ο Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου αποφάσισε η χώρα μας να παρέμβει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ώστε να υποστηριχθεί η εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων κατά του γερμανικού Δημοσίου. Το 2012 το υπουργείο Οικονομικών ανοίγει τα στοιχεία του Γενικού λογιστηρίου στην επιτροπή της Βουλής και ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ως Υπουργός Εξωτερικών στην συνέχεια, προέβη εκ νέου σε ρηματική διακοίνωση. Η ανασύσταση της επιτροπής της Βουλής οδήγησε σε πόρισμα το 2016. Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ -Κινήματος Αλλαγής μετά την συνάντηση της στις 4-12-2018 με την Επιτροπή διεκδίκησης, ζήτησε από τον Πρόεδρο της Βουλής να φέρει το πόρισμα στην Ολομέλεια αφού είχαν περάσει δύο και πλέον χρόνια από την ολοκλήρωση του. Η Βουλή των Ελλήνων τον Απρίλιο του 2019 το ενέκρινε και έδωσε το πράσινο φως για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών ύψους 376 δις ευρώ. Αρχές Ιουνίου, προεκλογικά, επιδόθηκε ρηματική διακοίνωση στη Γερμανία αλλά επιπλέον οφείλω να επισημάνω ότι οι ισχυρισμοί των κυβερνώντων, σε εκείνη τη συνεδρίαση, ότι η Ελληνική Δημοκρατία δεν είχε μέχρι τότε θέσει σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο το ζήτημα των αποζημιώσεων ήταν ανεδαφικοί κι ανιστόρητοι, όπως προκύπτει από τα προαναφερθέντα.
Το ΠΑΣΟΚ, ως Κυβέρνηση, αγωνίστηκε και διεκδίκησε έμπρακτα τη δικαίωση των θυμάτων και της χώρας μας. Η Δημοκρατική Παράταξη, το ΠΑΣΟΚ και το Κίνημα Αλλαγής υποστήριξαν σθεναρά όχι μόνο το Γιάννη Σταμούλη, το Κίνημα του Μανώλη Γλέζου αλλά την Επιτροπή διεκδίκησης με την οποία έχει άριστη συνεργασία για την ηθική, πολιτική, ιστορική και οικονομική δικαίωση.
Προϋπόθεση βέβαια για την επίτευξη τους είναι η διεκδίκηση τόσο από το κράτος όσο και από τους πολίτες. Για αυτό είναι θλιβερό το γεγονός ότι ο Υπουργός Δικαιοσύνης, στις 28/11/2019, με ‘’νυχτερινή τροπολογία’’ νομοθέτησε την γενικότερη επιβολή δικαστικού ενσήμου στις αναγνωριστικές αγωγές (άρ.42 ν.4640/19) που μεταξύ άλλων, προκάλεσε σειρά σοβαρών ζητημάτων σε ότι αφορά στην εκδίκαση εκκρεμών υποθέσεων για τις πολεμικές αποζημιώσεις της Γερμανίας και της Ιταλίας (1940-1944). Μέχρι σήμερα, αρκετά δικαστήρια έχουν χαρακτηρίσει τη διάταξη ως αντισυνταγματική. Ο κ. Υπουργός, τον Γενάρη του 2020, σε επίκαιρη ερώτηση της Βουλευτή μας Λιακούλη Ευαγγελίας, για το δικαστικό ένσημο στις αναγνωριστικές αγωγές, σχετικά με τις οικογένειες θυμάτων Ολοκαυτωμάτων, είχε απαντήσει ότι θα τακτοποιήσει σε λίγο καιρό το θέμα και ότι είναι θετικός. Εξυπακούεται ότι μετά από 11 περίπου μήνες το θέμα δεν έχει ρυθμιστεί .
Στο πρόσφατο Ν/Σ του Υπουργείου Δικαιοσύνης που συζητήθηκε στην Βουλή, την Τετάρτη 4/11/2020, με θέμα την «επιτάχυνση της εκδίκασης των εκκρεμών υποθέσεων του ν. 3869/2010», το Κίνημα Αλλαγής κατέθεσε Τροπολογία, ώστε το δικαστικό ένσημο να μην αποτελέσει εμπόδιο στην διεκδίκηση των αποζημιώσεων.
Καλέσαμε τον κ. Υπουργό να την κάνει δεκτή διότι αυτό επιβάλλει η ηθική και το δίκαιο. Μιλάμε για αποζημιώσεις από στρατεύματα κατοχής!
Δυστυχώς εισπράξαμε ένα μεγάλο όχι από τον κ. Τσιάρα επιβεβαιώνοντας ακόμη μια φορά ότι η Κυβέρνηση Μητσοτάκη, εκτός από έλλειψη σχεδίου και πολιτικής, έχει και έλλειψη σεβασμού προς το Κοινοβούλιο και λόγω του θέματος φαίνεται ότι έχει έλλειψη ηθικής και δεοντολογίας.
Το Κίνημα Αλλαγής έπραξε ακόμη μια φορά το χρέος του απέναντι στο δίκαιο, την ιστορία, το εθνικό και κοινωνικό συμφέρον και θα επιμείνει.
Τα τελευταία χρόνια το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων απασχόλησε έντονα την ελληνική κοινωνία και τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας. Η Δημοκρατική Παράταξη και το ΠΑΣΟΚ είναι εκείνη η πολιτική δύναμη που ανέδειξε διαχρονικά το θέμα της διεκδίκησης των επανορθώσεων.
Ο Γέρος της Δημοκρατίας μίλησε πρώτος, το 1965, για την ανάγκη διεκδίκησης τους.
Το 1995, ο Ανδρέας Παπανδρέου προχώρησε στην πιο εμβληματική πράξη διεκδίκησης των επανορθώσεων ζητώντας, μέσω ρηματικής διακοίνωσης, την άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων με την Γερμανία για το κατοχικό δάνειο. Ο πρώην Νομάρχης Βοιωτίας και πρώην ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Ιωάννης Σταμούλης, καταθέτει για πρώτη φορά το 1995 ομαδική αγωγή των επιζώντων αλλά και συγγενών των 218 θυμάτων της σφαγής του Διστόμου κατά του γερμανικού δημοσίου, ζητώντας αποζημίωση για ψυχική οδύνη αλλά και για τις καταστροφές που προκάλεσαν τα ναζιστικά στρατεύματα στο χωριό. Τον ακολουθούν πολλά ακόμη μαρτυρικά χωριά και τόποι της Πατρίδας μας. Τα επόμενα χρόνια υπήρξε πλήθος διπλωματικών ενεργειών που διατήρησαν το θέμα στην επικαιρότητα.
Το 2011, ο Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου αποφάσισε η χώρα μας να παρέμβει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ώστε να υποστηριχθεί η εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων κατά του γερμανικού Δημοσίου. Το 2012 το υπουργείο Οικονομικών ανοίγει τα στοιχεία του Γενικού λογιστηρίου στην επιτροπή της Βουλής και ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ως Υπουργός Εξωτερικών στην συνέχεια, προέβη εκ νέου σε ρηματική διακοίνωση. Η ανασύσταση της επιτροπής της Βουλής οδήγησε σε πόρισμα το 2016. Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ -Κινήματος Αλλαγής μετά την συνάντηση της στις 4-12-2018 με την Επιτροπή διεκδίκησης, ζήτησε από τον Πρόεδρο της Βουλής να φέρει το πόρισμα στην Ολομέλεια αφού είχαν περάσει δύο και πλέον χρόνια από την ολοκλήρωση του. Η Βουλή των Ελλήνων τον Απρίλιο του 2019 το ενέκρινε και έδωσε το πράσινο φως για τη διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών ύψους 376 δις ευρώ. Αρχές Ιουνίου, προεκλογικά, επιδόθηκε ρηματική διακοίνωση στη Γερμανία αλλά επιπλέον οφείλω να επισημάνω ότι οι ισχυρισμοί των κυβερνώντων, σε εκείνη τη συνεδρίαση, ότι η Ελληνική Δημοκρατία δεν είχε μέχρι τότε θέσει σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο το ζήτημα των αποζημιώσεων ήταν ανεδαφικοί κι ανιστόρητοι, όπως προκύπτει από τα προαναφερθέντα.
Το ΠΑΣΟΚ, ως Κυβέρνηση, αγωνίστηκε και διεκδίκησε έμπρακτα τη δικαίωση των θυμάτων και της χώρας μας. Η Δημοκρατική Παράταξη, το ΠΑΣΟΚ και το Κίνημα Αλλαγής υποστήριξαν σθεναρά όχι μόνο το Γιάννη Σταμούλη, το Κίνημα του Μανώλη Γλέζου αλλά την Επιτροπή διεκδίκησης με την οποία έχει άριστη συνεργασία για την ηθική, πολιτική, ιστορική και οικονομική δικαίωση.
Προϋπόθεση βέβαια για την επίτευξη τους είναι η διεκδίκηση τόσο από το κράτος όσο και από τους πολίτες. Για αυτό είναι θλιβερό το γεγονός ότι ο Υπουργός Δικαιοσύνης, στις 28/11/2019, με ‘’νυχτερινή τροπολογία’’ νομοθέτησε την γενικότερη επιβολή δικαστικού ενσήμου στις αναγνωριστικές αγωγές (άρ.42 ν.4640/19) που μεταξύ άλλων, προκάλεσε σειρά σοβαρών ζητημάτων σε ότι αφορά στην εκδίκαση εκκρεμών υποθέσεων για τις πολεμικές αποζημιώσεις της Γερμανίας και της Ιταλίας (1940-1944). Μέχρι σήμερα, αρκετά δικαστήρια έχουν χαρακτηρίσει τη διάταξη ως αντισυνταγματική. Ο κ. Υπουργός, τον Γενάρη του 2020, σε επίκαιρη ερώτηση της Βουλευτή μας Λιακούλη Ευαγγελίας, για το δικαστικό ένσημο στις αναγνωριστικές αγωγές, σχετικά με τις οικογένειες θυμάτων Ολοκαυτωμάτων, είχε απαντήσει ότι θα τακτοποιήσει σε λίγο καιρό το θέμα και ότι είναι θετικός. Εξυπακούεται ότι μετά από 11 περίπου μήνες το θέμα δεν έχει ρυθμιστεί .
Στο πρόσφατο Ν/Σ του Υπουργείου Δικαιοσύνης που συζητήθηκε στην Βουλή, την Τετάρτη 4/11/2020, με θέμα την «επιτάχυνση της εκδίκασης των εκκρεμών υποθέσεων του ν. 3869/2010», το Κίνημα Αλλαγής κατέθεσε Τροπολογία, ώστε το δικαστικό ένσημο να μην αποτελέσει εμπόδιο στην διεκδίκηση των αποζημιώσεων.
Καλέσαμε τον κ. Υπουργό να την κάνει δεκτή διότι αυτό επιβάλλει η ηθική και το δίκαιο. Μιλάμε για αποζημιώσεις από στρατεύματα κατοχής!
Δυστυχώς εισπράξαμε ένα μεγάλο όχι από τον κ. Τσιάρα επιβεβαιώνοντας ακόμη μια φορά ότι η Κυβέρνηση Μητσοτάκη, εκτός από έλλειψη σχεδίου και πολιτικής, έχει και έλλειψη σεβασμού προς το Κοινοβούλιο και λόγω του θέματος φαίνεται ότι έχει έλλειψη ηθικής και δεοντολογίας.
Το Κίνημα Αλλαγής έπραξε ακόμη μια φορά το χρέος του απέναντι στο δίκαιο, την ιστορία, το εθνικό και κοινωνικό συμφέρον και θα επιμείνει.
*Δημοσιεύθηκε στις 09-11-2020 στην εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ
