Με την ψήφιση του ν.3869/2010 δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στην χώρα μας το θεσμικό πλαίσιο για την προστασία των υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Σήμερα, περίπου ένα χρόνο μετά την ψήφιση του και εννέα μήνες από την έναρξη της διαδικασίας του εξωδικαστικού συμβιβασμού, όλο και περισσότεροι υπερχρεωμένοι καταναλωτές προσφεύγουν στις διατάξεις του προκειμένου να ρυθμίσουν βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες οφειλές τους προς το πιστωτικό ίδρυμα ή τα πιστωτικά ιδρύματα.
Ο Νόμος προβλέπει δύο εναλλακτικές προσεγγίσεις από πλευράς των υπερχρεωμένων νοικοκυριών προς τους πιστωτές. Η πρώτη προσέγγιση αφορά την διαδικασία του εξωδικαστικού συμβιβασμού κατά τη οποία ο Συνήγορος του Καταναλωτή ή η Επιτροπή Φιλικού Διακανονισμού ή Ένωση Καταναλωτών που έχει εγγραφεί στο σχετικό Μητρώο που τηρείται στην Γενική Γραμματεία Καταναλωτή ή ο Μεσολαβητής Τραπεζικών Επενδυτικών Υπηρεσιών ή δικηγόρος, συνδράμουν την προσπάθεια του καταναλωτή.
Στην περίπτωση που η προσπάθεια του εξωδικαστικού συμβιβασμού δεν βρει την ανάλογη ανταπόκριση από τους πιστωτές, τότε προχωράει η διαδικασία της δικαστικής διευθέτησης με την προσφυγή του υπερχρεωμένου καταναλωτή στο Ειρηνοδικείο. Η δεύτερη αυτή εναλλακτική επιλογή είναι στην διάθεση των καταναλωτών ήδη από τις 04.01.2011 με ένα ευρύ δίκτυο δικηγόρων ανά την Ελλάδα να προσφέρει νομική βοήθεια, δίχως αμοιβή.
Πρέπει να σημειωθεί ότι μέσω τη δικαστικής οδού όπως προβλέπεται και από τον σχετικό νόμο, δεν έχει καμία σημασία κατά πόσο υπάρχει προθυμία ή διάθεση ή σύμφωνη γνώμη από πλευράς των πιστωτικών ιδρυμάτων για την ρύθμιση των οφειλών των φυσικών προσώπων που έχουν περιέλθει σε μόνιμη αδυναμία.
Με τα μέχρι σήμερα στοιχεία που υπάρχουν διαθέσιμα από 11 ενώσεις καταναλωτών, από τον Συνήγορο του Καταναλωτή και του Μεσολαβητή Τραπεζικών Επενδυτικών Υπηρεσιών, προκύπτουν τα εξής δεδομένα:
1. Έχουν υποβληθεί από 6.500 δανειολήπτες στις τράπεζες για εξωδικαστικό συμβιβασμό 19.627 αιτήσεις.
2. Από αυτές έχουν απαντηθεί οι 6.008.
3. Έχουν ρυθμιστεί εξωδικαστικά οι 34.
4. Από 04.01.2011 – 11.03.2011 έχουν γίνει 333 προσφυγές στα Ειρηνοδικεία.
Σε αυτά τα στοιχεία δεν περιλαμβάνονται οι αιτήσεις που έχουν υποβληθεί μεμονωμένα μέσω των δικηγόρων.
Σε δήλωση του ο Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Β. Κεγκέρογλου ο οποίος έχει και υπό την εποπτεία του την Γενική Γραμματεία Καταναλωτή σημειώνει:
«Από τα παραπάνω στοιχεία γίνεται φανερό ότι υπάρχει σημαντικό περιθώριο για την ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Οι υπερχρεωμένοι καταναλωτές πρέπει να αξιοποιήσουν τις ευνοϊκές διατάξεις του ν.3869/2010 προκειμένου να ρυθμίσουν τις οφειλές, σε συνεργασία με τους φορείς που μετέχουν στο δίκτυο της νομικής υποστήριξης το οποίο και έχει δημιουργηθεί από την Γενική Γραμματεία Καταναλωτή».