Ο σχεδιασμός του Τομέα Πρόνοιας του Υπουργείου Εργασίας στοχεύει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που ταλανίζουν την κοινωνία και ιδιαίτερα τους αδύναμους λόγω της παρατεταμένης κρίσης που βιώνει η χώρα.
Προτεραιότητά μας η άμεση αντιμετώπιση των φαινομένων ακραίας φτώχειας και η διασφάλιση του δικαιώματος ενός «ελαχίστου επιπέδου διαβίωσης» για όλους τους πολίτες, σε συνδυασμό με τις πολιτικές ανάσχεσης της ανεργίας, κοινωνικής προστασίας, στήριξης της αδύναμης οικογένειας και όλων των ευπαθών και ευάλωτων ομάδων.
Η συνεργασία και η συνέργεια με τα συναρμόδια Υπουργεία, την Τοπική Αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού, τους εθελοντικούς και μη κερδοσκοπικούς φορείς αλλά και τα δίκτυα αλληλεγγύης μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην επιτυχή έκβαση αυτής της προσπάθειας.
ΚΥΡΙΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
1) Η Πράσινη Βίβλος για την Εθνική Στρατηγική κοινωνικής ένταξης
2) Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα
3) Επιδόματα τέκνων και εδικά επιδόματα τριτέκνων και πολυτέκνων
4) Προνοιακά Επιδόματα
5) «Βοήθεια στο Σπίτι» στην περίοδο της κρίσης
6) Ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη ανασφαλίστων και οικονομικά αδυνάτων πολιτών
7) Παιδικοί- Βρεφονηπιακοί
8) ΚΗΦΗ και ΚΔΑΠ ΑμεΑ
9) Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας
1. Πράσινη Βίβλος για την Εθνική Στρατηγική κοινωνικής ένταξης
Το Υπουργείο Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας θα δημοσιοποιήσει το επόμενο διάστημα για διαβούλευση την Πράσινη Βίβλο για την Εθνική Στρατηγική Κοινωνικής Ένταξης. Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη μελέτη που στόχο έχει την οριοθέτηση και τεκμηρίωση των στρατηγικών επιλογών του Υπουργείου για την ανάπτυξη μιας πολυεπίπεδης και συνεκτικής πολιτικής πρόληψης και καταπολέμησης του εργασιακού και κοινωνικού αποκλεισμού ευπαθών ομάδων του πληθυσμού της χώρας.
Στην Πράσινη Βίβλο αποτυπώνεται με σαφήνεια και τεκμηρίωση η υφιστάμενη κατάσταση και οριοθετούνται οι στρατηγικές επιλογές για την ανάπτυξη ολοκληρωμένων δράσεων κοινωνικής ένταξης με βάση διεθνείς καλές πρακτικές και το υφιστάμενο περιβάλλον ενώ προσδιορίζεται με ακρίβεια το σύνολο των απαιτούμενων παρεμβάσεων με χρονοδιάγραμμα και προσδιορισμό πηγών χρηματοδότησης.
Η μελέτη αυτή αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για την αναμόρφωση του συστήματος κοινωνικής προστασίας της χώρας μας με την εισαγωγή μηχανισμών που αφενός θα ενισχύσουν την επάρκεια των παροχών / υπηρεσιών, αφετέρου θα βελτιώσουν τις προοπτικές βιωσιμότητάς του υπό το πρίσμα της οικονομικής ύφεσης και των δυσμενών δημογραφικών τάσεων.
2. Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα
Η Ελλάδα βιώνει τον έκτο συνεχή χρόνο οικονομικής κρίσης και ταλανίζεται από τις συνέπειές της. Τα ποσοστά ανεργίας διογκώνονται με εκείνο της ανεργίας των νέων να αγγίζει πλέον το 60%. Το διαρκώς αυξανόμενο ποσοστό φτώχειας μπορεί να θέσει σε ανυπέρβλητο κίνδυνο την κοινωνική συνοχή και την πολιτική σταθερότητα.
Η Ελλάδα μαζί με την Ιταλία αποτελούν τα μόνα κράτη μέλη στα οποία δεν εφαρμόζεται εθνική πολιτική προάσπισης του «ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος». Η χώρα μας συμμορφούμενη και με την ευρωπαϊκή agenda «ενεργού κοινωνικής συνοχής» αποφάσισε μία πολιτική διασφάλισης ενός «ελάχιστου επιπέδου διαβίωσης» για να πυκνώσει το κοινωνικό δίχτυ προστασίας των φτωχών και ευάλωτων.
Με τον νόμο 4093 θεσμοθετήθηκε η έννοια του «ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος» και προβλέπεται η πιλοτική εφαρμογή του το 2014 σε δύο περιοχές της χώρας με προϋπολογισμό 20 εκατομ. ενώ η καθολική εφαρμογή του προβλέπεται από 01/01/2015.
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε άτομα και οικογένειες που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, παρέχοντας σους δικαιούχους ενίσχυση εισοδήματος συνδυαζόμενη με δράσεις κοινωνικής επανένταξης.
Το πρόγραμμα θα λειτουργεί συμπληρωματικά με εφαρμοζόμενες πολιτικές για την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
Οι δικαιούχοι του «Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος» εκτός από την οικονομική παροχή θα μπορούν να είναι δικαιούχοι ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης με βιβλιάριο ανασφάλιστου (εφόσον δεν είναι ασφαλισμένοι) ενώ οι ηλικιωμένοι και ΑμεΑ θα πρέπει να εντάσσονται στους ωφελούμενους προγραμμάτων όπως π.χ. του «Βοήθεια στο Σπίτι».
3. Επιδόματα τέκνων και εδικά επιδόματα τριτέκνων και πολυτέκνων
Με τον νόμο 4093 καθιερώθηκε οικογενειακό επίδομα για πρώτη φορά από το πρώτο παιδί, μέχρι 40 ευρώ το μήνα, για κάθε οικογένεια με χαμηλά εισοδήματα με τρεις εισοδηματικές κατηγορίες.
Επιπλέον επαναχορηγείται το επίδομα τριτέκνων και πολύτεκνων οικογενειών, με νέες προϋποθέσεις, στο ύψος των 500 ευρώ ετησίως για κάθε εξαρτώμενο τέκνο, με εισοδηματικά κριτήρια.
Οι δύο αυτές ρυθμίσεις, που ως ένα βαθμό αντισταθμίζουν την κατάργηση του φοροαπαλλαγών για τα παιδιά και παρότι πήραν τη θέση καταργηθεισών παροχών όπως ισόβια σύνταξη πολύτεκνης, εφάπαξ παροχή τρίτου παιδιού, ωστόσο επειδή απευθύνονται πλέον σε πολύ περισσότερες οικογένειες, με έστω και ένα παιδί, είχαν ως θετικό αποτέλεσμα την αύξηση των διαθέσιμων πόρων για τα οικογενειακά επιδόματα που εγράφησαν στον τακτικό προϋπολογισμό της Πρόνοιας.
Τα οικογενειακά επιδόματα για το 2013 ανέρχονται πλέον σε ύψος εγγεγραμμένων πιστώσεων 755 εκατ. ευρώ, έναντι 652 εκατ. ευρώ του 2012 (αύξηση 16%).
Άρα οι παροχές αυτές αποτελούν υπολογίσιμη ανακούφιση στις ασθενέστερες ομάδες πληθυσμού που έχουν παιδιά, ειδικά στην σημερινή εποχή της γενικευμένης κρίσης.
Η διαδικασία απόδοσης των επιδομάτων, προβλέπει την καταβολή τους, αναδρομικά από 1/01/2013, σε τρεις (3) δόσεις (1η Ιούλιου- 1η Σεπτέμβριου– 1η Δεκεμβρίου 2013). Οι δικαιούχοι πρέπει να συμπληρώνουν ηλεκτρονική αίτηση (έντυπο Α21) αμέσως μετά την ηλεκτρονική υποβολή της φορολογικής τους δήλωσης στο TaxisNet και στη συνέχεια γίνεται η εκκαθάριση των δικαιούχων και του ύψους των παροχών, ανά δικαιούχο, με τελικό φορέα απόδοσης τον ΟΓΑ, μέσω πίστωσης στους τραπεζικούς λογαριασμούς που δηλώνουν οι εν δυνάμει δικαιούχοι στο έντυπο Α21.
Το σύστημα ηλεκτρονικής υποβολής του έντυπου Α21 ξεκίνησε για πρώτη φορά στις
7 Ιουνίου του 2013 και αιτήσεις μπορούν να υποβάλουν οι δικαιούχοι μέχρι 31-12-2013. Μέχρι τώρα έχουν καταβληθεί στις 24-7-2013 επιδόματα σε 39381 οικογένειες. Οι επόμενες καταβολές αναμένονται στις 13-14 Αυγούστου για 103.000 οικογένειες και το τέλος του ίδιου μήνα και αφορούν μόνο την 1η δόση.
4. Προνοιακά Επιδόματα
Τα προνοιακά επιδόματα που καταβάλλονται μέσω δήμων αφορούν όλες τις κατηγορίες εκτός αυτής των νεφροπαθών – μεταμοσχευμάτων που καταβάλλονται μέσω Περιφερειών.
Μέχρι 14 Αυγούστου θα καταβληθούν 115 εκατομμύρια μέσω των δήμων που αφορούν Μάιο – Ιούνιο και 5,5 εκατομμύρια μέσω Περιφερειών που αφορούν Ιούνιο.
5. «Βοήθεια στο Σπίτι» στην περίοδο της κρίσης
Το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι» έχει προσφέρει για πάνω από 10 χρόνια σημαντικές υπηρεσίες κοινωνικής στήριξης σε δεκάδες χιλιάδες συνανθρώπους μας.
Η παρατεταμένη οικονομική και κοινωνική κρίση επιβάλει όχι μόνο την συνέχιση του προγράμματος (που λήγει στις 30-9-2013) αφού αυξάνονται καθημερινά οι έχοντες ανάγκη υπηρεσιών κατ’ οίκον φροντίδας, αλλά και την αναβάθμιση του προκειμένου να μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτές.
Βασική επιδίωξη μας είναι στο επόμενο διάστημα το «Βοήθεια στο Σπίτι» να παρέχει τις υπηρεσίες:
α) στους ωφελούμενους «Κατ’ οίκον Φροντίδα Συνταξιούχων».
β) στους ηλικιωμένους ανασφάλιστους και ΑμεΑ οικονομικά αδύνατους πολίτες και στους συνταξιούχους που δεν πληρούν τα κριτήρια του «Κατ’ οίκον Φροντίδα Συνταξιούχων» αλλά χρήζουν στήριξης και
γ) σε ασθενείς που εδέχθησαν νοσοκομειακή περίθαλψη αλλά μετά την έξοδο τους από το Νοσοκομείο έχουν ανάγκη «Κατ’ οίκον νοσηλεία».
6. Ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψης ανασφαλίστων και οικονομικά αδυνάτων πολιτών
Η αύξηση της ανεργίας και οι υφιστάμενες οικονομικές συνθήκες έχουν σαν συνέπεια τη σημαντική αύξηση ανασφάλιστων και οικονομικά αδύνατων πολιτών. Για την αντιμετώπιση των νέων προβλημάτων που προκύπτουν και σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας, προωθείται η τροποποίηση της ισχύουσας ΚΥΑ με σκοπό την απλούστευση των διαδικασιών έκδοσης βιβλιαρίου ανασφαλίστου και την διεύρυνση των κριτηρίων που αφορούν στους δικαιούχους ώστε να καλυφθούν οι πραγματικές και σοβαρές ανάγκες ιατροφαρμακευτικής φροντίδας και νοσηλείας ατόμων που πραγματικά δεν μπορούν να τις καλύψουν με δικούς τους πόρους.
Παράλληλα και σε συνεργασία με τα ασφαλιστικά ταμεία εξετάζονται οι δυνατότητες ιατροφαρμακευτικής κάλυψης (σε επείγουσες καταστάσεις) ατόμων οι οποίοι λόγω πραγματικής αδυναμίας εξόφλησης χρεών στα ασφαλιστικά τους ταμεία δεν έχουν ασφαλιστική κάλυψη (το θέμα αυτό αφορά κυρίως ένα σημαντικό αριθμό ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ οι οποίοι λόγω της υφιστάμενης οικονομικής κατάστασης έπαψαν τη λειτουργία της επιχείρησής τους).
Τέλος, με την ανάπτυξη δομών στήριξης και φροντίδας όπως τα κοινωνικά φαρμακεία και κοινωνικά ιατρεία, γίνεται προσπάθεια κάλυψης όσων δεν πληρούν τα κριτήρια ένταξης για δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
7. Παιδικοί- Βρεφονηπιακοί
Ένταξη από τον Σεπτέμβριο 65.000 περίπου παιδιών σε Βρεφονηπιακούς, και παιδικούς σταθμούς μέσω του προγράμματος «Εναρμόνιση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής» του ΕΣΠΑ με προϋπολογισμό 150 εκατ. περίπου.
Μέσα στις δύσκολες δημοσιονομικές συνθήκες για τη χώρα καταβάλλεται κάθε προσπάθεια για τη στήριξη των αδύναμων οικογενειών. Το πρόγραμμα εναρμόνισης οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής στοχεύει στη στήριξη των εργαζόμενων γονιών αλλά και των ανέργων με την ένταξη των παιδιών τους στις δομές προσχολικής αγωγής προκειμένου να αναζητήσουν ευκαιρίες απασχόλησης.
8. ΚΗΦΗ και ΚΔΑΠ ΑμεΑ
Η ένταξη και χρηματοδότηση των Κέντρων Ημερησίας Φροντίδας Ηλικιωμένων (ΚΗΦΗ) και των Κέντρων Διημέρευσης Παιδιών Αμεα από το ΕΣΠΑ αναμένεται να ξεκινήσει τον Οκτώβριο του 2013.
Στο μεταξύ με ρύθμιση του Υπουργείου Εσωτερικών έχει καλυφθεί η ανάγκη χρηματοδότησης τους μέχρι 30/10/2013.
9. Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας
Με την εφαρμογή Περιφερειακής Λειτουργίας των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας και τις συγχωνεύσεις των 38 διοικήσεων σε 12 με περιφερειακή εμβέλεια, αναμορφώνεται και το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας τους. Έτσι, εκτός από την ιδρυματική κυρίως φροντίδα που μέχρι σήμερα παρείχαν, και σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνικές υπηρεσίες, αναπτύσσουν παράλληλα δράσεις ανοιχτής κοινωνικής φροντίδας οι οποίες απευθύνονται στην ευπαθείς κοινωνικές ομάδες της περιοχής ευθύνης τους.
Σχέδιο δράσης (2013-2015) για την δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης και στήριξης των ανέργων
Οι δυσμενείς συνθήκες στην αγορά εργασίας στην Ελλάδα κατέστησαν αναγκαία την εκπόνηση ενός Σχεδίου Δράσης για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, αλλά και την πολύπλευρη στήριξη των ανέργων στο πλαίσιο μιας Εθνικής Στρατηγικής για την ενίσχυση της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής, που θα αξιοποιήσει τους υπολοίπους διαθέσιμους πόρους του ΕΣΠΑ, την Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία «Εγγύηση για τη Νεολαία» και ασφαλώς ενόψει της διαμόρφωσης της επόμενης Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020.
Το Διετές αυτό Σχέδιο Δράσης ανταποκρίνεται στις σημερινές κοινωνικές συνθήκες και τελικά στην αντιμετώπιση των συνεπειών της οικονομικής ύφεσης γιατί προβλέπει και περιλαμβάνει: Επείγουσες δράσεις κοινωνικού χαρακτήρα, Δράσεις βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες για την ανάσχεσης της ανεργίας, Ανάπτυξη συστημάτων παρέμβασης, υποστήριξης, εφαρμογής και παρακολούθησης των προτεινόμένων πολιτικών απασχόλησης, Αναμόρφωση και εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών υλοποίησης των πολιτικών απασχόλησης, Θεσμικού τύπου μεταρρυθμίσεις.
Με το Σχέδιο Δράσης αυτό αναμένεται να ωφεληθούν κυρίως: Οικογένειες χωρίς κανέναν εργαζόμενο, Νέοι, Μακροχρόνια άνεργοι, Ευπαθείς, ευάλωτες και μειονεκτούσες ομάδες του πληθυσμού, Οι επαπειλούμενης ανεργίας εργαζόμενοι, οι επισφαλώς απασχολούμενοι και οι υποαπασχολούμενοι.
Άξονες Δράσης
Δράση I. Κοινωφελής Εργασία για απασχόληση 50.000 μακροχρόνια ανέργων, ανέργων που ανήκουν σε νοικοκυριά χωρίς κανέναν εργαζόμενο και για νέους, μέσω προγραμμάτων απασχόλησης του ΟΑΕΔ που απευθύνονται σε ΟΤΑ και φορείς του δημοσίου και ευρύτερου δημοσίου τομέα (νοσοκομεία, σχολεία).
Δράση II. Θεσμικές παρεμβάσεις για την διευκόλυνση της εισόδου στην αγορά εργασίας των νέων 16-24 ετών για τη διασφάλιση της πρώτης επαγγελματικής τους εμπειρίας (Εγγύηση για τη Νεολαία).
Δράση III. Επιδότηση της απασχόλησης άνεργων νέων έως και 29 ετών στον ιδιωτικό τομέα με ανάπτυξη ικανοτήτων και τεχνικών δεξιοτήτων με απόκτηση εμπειρίας μέσω πρακτικής άσκησης (Εγγύηση για τη Νεολαία).
Δράση IV. Δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης για άνεργους Πτυχιούχους έως 35 ετών.
Δράση V. Ενθάρρυνση και Ένταξη ανέργων σε θέσεις απασχόλησης στον Αγροτικό Τομέα.
Δράση VI. Θεσμικές παρεμβάσεις για την ενδυνάμωση της συνεργασίας όλων των φορέων επαγγελματικής εκπαίδευσης της χώρας με τον ιδιωτικό τομέα και τις επιχειρήσεις καθώς και η σύναψη «συμφώνων συνεργασίας» που θα βοηθήσουν στη συστηματική επέκταση και παγίωση του θεσμού της μαθητείας, για όλους τους εκπαιδευόμενους. Η παγίωση ενός μικτού σχήματος (dual system) μαθητείας επιβάλλει τη σύνδεση του επιχειρηματικού τομέα με την προσφερόμενη μεταλυκειακή εκπαίδευση .
Δράση VII. Προώθηση της Κοινωνικής Οικονομίας με ενίσχυση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και με την δημιουργία 2.000 Συνεργατικών Ομάδων (ΚΟΙΝΣΕΠ).
Δράση VIII. Ανάπτυξη Εθνικής Στρατηγικής για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη που να αφορά κυρίως τους τομείς εργασία-κοινωνία, μέσω θεσμικών παρεμβάσεων και Δημιουργίας Εθνικού Δικτύου Διαλόγου και Συνεργασίας σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Δράση IX. Ενθάρρυνση των επιχειρήσεων για την ανάπτυξη ενδοεπιχειρησιακών συμβουλευτικών υπηρεσιών και προγραμμάτων κατάρτισης και επανακατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού τους με στόχο την επανατοποθέτηση του στην αγορά εργασίας.
Δράση X. Αναβάθμιση του ρόλου και της λειτουργίας των Δημοσίων Υπηρεσιών Απασχόλησης (ΟΑΕΔ) .
Δράση XI. Προώθηση της κοινωνικής ένταξης μέσω ενεργών πολιτικών βελτίωσης των ευκαιριών απασχόλησης για ευάλωτες, ευπαθείς και μειονεκτούσες ομάδες. Δημιουργία ενός μόνιμου επιτελικού συστήματος στην κεντρική διοίκηση για το συντονισμό, την παρακολούθηση και αξιολόγηση όλων των δράσεων για την κοινωνική ένταξη.
Δράση XII. Δράσεις για την ανάπτυξη του Κοινωνικού Διαλόγου σε θέματα αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού .
