ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ
Η΄ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΒΟΥΛΗ
ΙΒ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΣΥΝΟΔΟΣ Α΄
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΡΙΔ΄
Δευτέρα 31 Μαρτίου 2008
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, επανερχόμεθα στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Πολιτισμού.
Συνέχιση της συζήτησης επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου: «Μέτρα για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών».
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Το λόγο έχει ο Βουλευτής του ΠΑ.ΣΟ.Κ. κ. Βασίλειος Κεγκέρογλου.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΕΓΚΕΡΟΓΛΟΥ: Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι γεγονός ότι ο απολογισμός του Υπουργείου Πολιτισμού κατά την τελευταία τετραετία έχει καταγραφεί ως αρνητικός. Γίνεται δε ακόμη αρνητικότερος, αν θυμηθούμε ότι ο Πρωθυπουργός ανέλαβε το Υπουργείο Πολιτισμού, προκειμένου ο ίδιος να κάνει πράξη τη δέσμευσή του, που δεν ήταν άλλη από αυτή που πολλές φορές και με στομφώδη τρόπο είχαμε ακούσει από τα χείλια του: «Ο πολιτισμός θα είναι σε πρώτη προτεραιότητα για τη νέα διακυβέρνηση». Όμως οι εξαγγελίες έμειναν χωρίς αντίκρισμα, οι ανακοινώσεις και οι υποσχέσεις ήταν λόγια του αέρα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πέρα από το γεγονός του αρνητικού έργου τα τέσσερα χρόνια της διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, το Υπουργείο Πολιτισμού υπήρξε, δυστυχώς, η θερμοκοιτίδα της αδιαφανούς διαχείρισης της εξουσίας και του δημοσίου χρήματος, υπήρξε το αρνητικό πρότυπο σεμνότητας και ταπεινότητας.
Κύριε Υπουργέ, καταθέσατε ένα νομοσχέδιο για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών, αλλά δεν μας λέει καμία διάταξη αυτού του νομοσχεδίου πώς θα προστατευτεί ο πολιτισμός από τους κάθε λογής προστάτες και ιδιαίτερα πώς θα προστατευτεί ο πολιτικός πολιτισμός της χώρας από την πολιτική λειτουργία τύπου Γενικού Γραμματέα, που εγκαθιδρύσατε.
Το αρχικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε το καλοκαίρι και συζητήθηκε σε τρεις συνεδριάσεις της Επιτροπής, δεν ψηφίστηκε τελικά λόγω εκλογών. Αυτό απέβη ωφέλιμο, γιατί πράγματι το νομοσχέδιο που καταθέσατε στη συνέχεια, έχει τεχνικές βελτιώσεις, χωρίς βέβαια να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και στις ανάγκες που έχουμε σήμερα σε σχέση με την προστασία των πολιτιστικών αγαθών. Αυτή η διαφορά των δύο νομοσχεδίων πιστεύω να εκφράζει και τη διαφορετική αντίληψη, έστω μέσα στα πλαίσια της διακυβέρνησης Καραμανλή, σε σχέση με την νοοτροπία που εκφράστηκε μέχρι τις εκλογές και μετά από αυτές στο Υπουργείο Πολιτισμού.
Το μεγάλο κενό, κύριε Υπουργέ, σε σχέση με την προστασία των πολιτιστικών αγαθών εντοπίζεται για εμάς στο πριν. Εντοπίζεται στους μηχανισμούς, στις ενέργειες, στις δράσεις πρόληψης. Η καταστολή σαφώς και χρειάζεται, όταν δεν προλαμβάνεται κάτι, όμως, παραιτούμαστε από την πρόληψη. Η πολιτεία παραιτείται από την πρόληψη. Η έλλειψη φύλαξης και εποπτείας όχι μόνο των αρχαιολογικών χώρων αλλά ακόμα και των μουσείων, η ελλιπής στελέχωση των υπηρεσιών και η έλλειψη υλικοτεχνικής υποδομής είναι σημαντικοί παράγοντες, που δεν αντιμετωπίζονται ούτε από το νομοσχέδιο ούτε από τη μέχρι τώρα πολιτική σας.
Και αυτό το νομοσχέδιο, όπως σχεδόν όλα που έχει φέρει σε αυτή την Αίθουσα και έχει ψηφίσει η κυβερνητική πλειοψηφία, ενώ καλύπτει αμοιβές συμβούλων, υπερωρίες, έξοδα παράστασης διαφόρων επιτροπών που είναι γύρω από τους Υπουργούς, δεν έχουν καμία μέριμνα για αξιοπρεπή αμοιβή στους απλούς υπαλλήλους, στους ανθρώπους της πρώτης γραμμής και εν προκειμένω στους φύλακες, στους νυχτοφύλακες, στους συμβασιούχους και μόνιμους, που αντιμετωπίζουν σε πρώτο στάδιο τα ζητήματα της διαφύλαξης των πολιτιστικών αγαθών, που ανήκουν σε όλες τις υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού.
Κύριε Υπουργέ, αντί να προλαμβάνονται οι αρχαιοκάπηλοι, αφήνονται ουσιαστικά να δράσουν και μετά τους κυνηγάμε είτε στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό. Οι αποσπασματικές διατάξεις του νομοσχεδίου σε συνδυασμό με την έλλειψη χρηματοδότησης μπορούμε να πούμε ότι εκ των προτέρων το καθιστούν αναποτελεσματικό. Το νομοσχέδιο δεν ασχολείται με τη φύλαξη και την προστασία, την ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων, ούτε βέβαια με την ανάγκη δημιουργίας των απαραίτητων μουσείων.
Θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ στο Νομό Ηρακλείου, όπου αρχαιολογικοί χώροι όπως αυτός της Κνωσού, της Φαιστού, της Γόρτυνας πρέπει να αναδειχθούν περαιτέρω. Υπάρχουν αρχαιολογικά μνημεία όλων των περιόδων, το Βυζαντινό Κάστρο στο Κανλί Καστέλι, που χρειάζεται προστασία και συντήρηση, το ίδιο και άλλοι αρχαιολογικοί χώροι, όπως της Λύττου, το ιερό της Σύμης, το Σμάρι, η Μινωική αγρεύπαλη Πιτσιδίων, ο Κομός, το Καλαμάκι. Όμως, όλα αυτά δεν μπορούν να γίνουν χωρίς χρηματοδότηση. Η προστασία, η ανάδειξη, η ασφάλεια αυτών των χώρων συμβάλλει στην πρόληψη της αρχαιοκαπηλίας. Και βέβαια χώροι όπως ο αναγκαίος χώρος του μουσείου, προκειμένου να εκτεθούν αυτά τα οποία υπάρχουν, πρέπει να είναι στις πρώτες προτεραιότητες του Υπουργείου.
Θεωρώ σημαντική την αναφορά –πιστεύω και ο συνάδελφος κ. Αυγενάκης που θα μιλήσει στη συνέχεια, να το κάνει- για το Μουσείο Μεσσαράς, το οποίο έχει ως προς τη μελέτη σε ένα βαθμό προχωρήσει, αλλά χρειάζεται ιδιαίτερη μέριμνα. Γι’ αυτό σας καλώ προσωπικά να δείτε το θέμα, προκειμένου να αποκτήσει και ο νότος της Κρήτης ένα μουσείο, το οποίο θα μπορεί να εκθέσει τα σημαντικά ευρήματα των αρχαιολογικών χώρων της περιοχής.
Θα αναφερθώ στη συνέχεια σε ένα άλλο θέμα, που έχει να κάνει με τις αρχαιολογικές ζώνες της Κνωσού. Γνωρίζετε πάρα πολύ καλά ότι το 1976 με ένα μαξιμαλιστικό τρόπο χαρακτηρίστηκαν ως Α΄ Αρχαιολογική Ζώνη υπερβολικά μεγάλες εκτάσεις γύρω από το αρχαιολογικό μνημείο της Κνωσού.
Αυτό, αντί να συμβάλει στην προστασία του μνημείου, τελικά λειτούργησε ανασταλτικά και πυροδότησε και την άναρχη ανάπτυξη, αλλά και όλος ο χώρος κατέστη μη φυλασσόμενος.
Η επαναοριοθέτηση αυτής της περιοχής, ο περιορισμός των εκτάσεων, όπως έγινε επί Υπουργίας Μελίνας Μερκούρη, δεν έλυσε το πρόβλημα. Διότι και τότε η γνωμοδότηση, οι υπηρεσίες αποφάσισαν για μια μικρή επαναοριοθέτηση.
Σήμερα, γύρω από το μνημείο, θεωρώ ότι ακριβώς όπως έχει προταθεί από το Δήμο Ηρακλείου και από μια επιτροπή που έχει μελετήσει το θέμα, θα πρέπει να επαναοριοθετηθεί η περιοχή, ούτως ώστε να υπάρχει αποτελεσματική προστασία του μνημείου
Και ταυτόχρονα εκτάσεις, οι οποίες δόθηκαν με βάση τη Συνθήκη της Λοζάνης στους Μικρασιάτες, για να οικοδομήσουν τα σπίτια τους, να απελευθερωθούν και να μπορέσουν τα αξιοποιήσουν οι ιδιοκτήτες τους. Δεν μπορεί να παραβαίνουμε τη Συνθήκη της Λοζάνης, με ένα προεδρικό διάταγμα του 1976 να χαρακτηρίζουμε τέτοιες εκτάσεις ως αρχαιολογικές, χωρίς να τους δίνουμε άλλες.
Και έχω ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την περιοχή όχι μόνο λόγω της μικρασιατικής καταγωγής μου, αλλά κυρίως λόγω του ότι όλοι οι άνθρωποι που έχουν πληγεί από αυτή την ιστορία είναι άνθρωποι με χαμηλά εισοδήματα, δεν έχουν τη δυνατότητα να αντιδράσουν, σέβονται το μνημείο και μέχρι τώρα τουλάχιστον είναι συμπαραστάτες της πολιτείας σε αυτό. Όμως δεν μπορεί κάθε νομοταγής πολίτης να θίγεται και κάθε ένας που δεν έχει τη δυνατότητα να αντιδράσει.
(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)
Ολοκληρώνω, κυρία Πρόεδρε.
Ολοκληρώνω, αναφερόμενος σε ένα θέμα που έχει να κάνει με τον συγκεντρωτισμό του Υπουργείου. Το Υπουργείο Πολιτισμού ήταν, είναι και φαίνεται ότι θα συνεχίσει να είναι το πιο συγκεντρωτικό Υπουργείο απ’ όλα στη χώρα μας. Καμιά κουβέντα δεν αναφέρεται και στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο για συνεργασία με τοπικούς φορείς, με τοπική αυτοδιοίκηση και με πολίτες, προκειμένου να επιτελέσει το έργο του.
Ο συγκεντρωτισμός υπάρχει και στη διαχείριση των πόρων. Παραδείγματος χάρη από τον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού εισπράττονται τεράστια ποσά και δεν διατίθεται κανένα ποσοστό απ’ αυτά, προκειμένου να αναπλαστεί και να φυλαχτεί η περιοχή.
Θεωρώ ότι θα πρέπει να δείτε άμεσα αυτό το θέμα της αποκεντρωμένης λειτουργίας του Υπουργείου και της συνεργασίας με την τοπική αυτοδιοίκηση και τους πολίτες. Χωρίς τους πολίτες αποτελεσματική διαφύλαξη πολιτιστικών αγαθών δεν πρόκειται να υπάρξει.
Ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Βέρα Νικολαΐδου): Κι εγώ σας ευχαριστώ.
