Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Εν μέσω της κρίσης που βιώνει η χώρα και η κοινωνία, συζητάμε ένα πολύ σημαντικό νομοσχέδιο, τουλάχιστον ως προς το θέμα του, γιατί η διαμόρφωση ενός φιλικού, αναπτυξιακού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος αποτελεί προϋπόθεση για την αντιμετώπιση της ύφεσης και της συνεχώς αυξανόμενης ανεργίας.
Το νομοσχέδιο κινείται σε θετική κατεύθυνση, παρότι αναπτυξιακός νόμος υπάρχει και αυτό που έπρεπε να γίνει είναι η ενεργοποίησή του. Πρέπει να προχωρήσουμε με εντατικούς ρυθμούς, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τα μεγάλα προβλήματα, να βγούμε στο ξέφωτο και να αφήσουμε πίσω την κρίση και τα μνημόνια.
Το ΠΑΣΟΚ έχει καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση, το Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης, που πρέπει να γίνει ο οδικός χάρτης της χώρας για να πετύχουμε την οικονομική, κοινωνική και εθνική ανάκαμψη. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι το πρόγραμμα προσαρμογής και οι περιοριστικές πολιτικές έχουν δώσει ό,τι ήταν να δώσουν. Πλέον χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε τα πραγματικά αίτια της κρίσης, τη ρίζα του κακού. Ποια είναι όμως αυτά; Τι προηγήθηκε της κρίσης;
Όλα αυτά που προηγήθηκαν είναι η πραγματική αιτία του κακού. Πρώτα απ’ όλα, η μετάλλαξη του αναπτυξιακού και παραγωγικού προτύπου σε καταναλωτικό και μεταπρατικό, το στρεβλό μοντέλο διακυβέρνησης και ο τρόπος διαχείρισης των δημοσίων υποθέσεων, όπως επίσης το πολυδαίδαλο θεσμικό και νομικό πλαίσιο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η μείωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, η αποσάθρωση της παραγωγικής βάσης της χώρας, το παραγωγικό κενό που δημιουργήθηκε προσέθεταν συνεχώς νέες δανειακές ανάγκες μέχρι αδυναμίας εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους που συσσωρεύτηκε.
Αυτό δεν ήταν ένα στιγμιαίο γεγονός του 2010. Είναι διαχρονικό αποτέλεσμα του αντιπαραγωγικού και αντιεπενδυτικού καρτέλ που λειτούργησε σε πολιτικό, θεσμικό και κοινωνικό επίπεδο. Η εξαετία βεβαίως του εκτροχιασμού έπαιξε καταλυτικό ρόλο στο αποτέλεσμα.
Οδηγηθήκαμε στο αδιέξοδο γιατί γκρεμίσαμε εργοστάσια και βιοτεχνίες, μειώσαμε αγροτική παραγωγή, καταναλώναμε όλο και περισσότερα εισαγόμενα και εμποδίζαμε να γίνουν νέες παραγωγικές επενδύσεις. Οι εισαγωγές έφταναν να είναι τριπλάσιες από τις εξαγωγές.
Το αντιπαραγωγικό καρτέλ, για το οποίο έχω μιλήσει πολλές φορές, λειτούργησε ενάντια στους παραγωγούς και τους δημιουργούς. Πολλοί επέμειναν και πέτυχαν.
Βέβαια, το πρόβλημα δεν είναι μόνο εσωτερικό, δεν είναι μόνο από τις πολιτικές και τις αντιλήψεις στη χώρα μας. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση ευνόησε με τις πολιτικές της τη μείωση της παραγωγής σε όλους τους τομείς. Η πλήρης αποσύνδεση των επιδοτήσεων από την αγροτική παραγωγή εφησύχασε τους αγρότες, που εγκατέλειψαν σε σημαντικό βαθμό την παραγωγή. Δεν προτάχθηκε μια εθνική παραγωγική πολιτική.
Η μεγαλοαστική τάξη από τη βιομηχανία πέρασε στις μεταπρατικές εισαγωγές και στα νέα πεδία του καζινο-καπιταλισμού. Πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν άντεξαν τον εξωτερικό ανταγωνισμό και μετατράπηκαν ή αντικαταστάθηκαν από εμπορικές εισαγωγικές. Το κράτος με το πολυδαίδαλο νομοθετικό πλαίσιο προσέθετε συνεχώς δεκάδες εμπόδια στην παραγωγή.
Οι τράπεζες πριμοδοτούσαν εισαγωγές και εμπόριο που έχει γρήγορη ανακύκλωση χρήματος αντί της παραγωγής και των εξαγωγών, ενώ τα τελευταία χρόνια επέλεξαν τις υψηλού ρίσκου τοποθετήσεις. Φορείς και κόμματα λειτούργησαν ως καταλύτες αποτροπής νέων επενδύσεων, πολλές φορές ως ψευδεπίγραφοι και επαγγελματίες οικολόγοι.
Ταυτόχρονα, η υπερτροφία του κράτους ήταν απόλυτα δυσανάλογη με τη δυναμικότητά του, την αποτελεσματικότητα και τα οφέλη για τον πολίτη και την εθνική οικονομία.
Οι αρνητικές πρακτικές δεν έλειψαν. Το κοινωνικό κράτος που δημιουργήθηκε από το ΠΑΣΟΚ λεηλατήθηκε και κακοποιήθηκε στη συνέχεια. Το βιοτικό επίπεδο που κατακτήθηκε δεν μπόρεσε να αναπαραχθεί, δεν στηρίχθηκε στην πραγματική παραγωγή νέου πλούτου.
Την κρίση, λοιπόν, ενεργητικά ή παθητικά, την επιζητούσαμε χρόνια. Αποσπασματικές αλλά και οργανωμένες προσπάθειες έγιναν και μάλιστα μεγάλες (προσπάθειες). Ο ν. 1262/1982 και η πολιτική ανάπτυξης της δεκαετίας του 1980 απέδωσαν καρπούς. Το ίδιο έγινε και σε άλλες περιόδους, μέχρι και πρόσφατα.
Η ανάπτυξη, όμως, οφείλει να έχει διάρκεια, να προσαρμόζεται συνεχώς στις συνθήκες και να βελτιώνεται ποιοτικά. Η ανάπτυξη δεν είναι μόνο η ποσοτική μεγέθυνση, αλλά εμπεριέχει και τη βιωσιμότητα και την κοινωνική διάσταση. Για να γίνει πράξη η δίκαιη διανομή του πλούτου ή η δίκαιη διαχείριση του πλούτου πρέπει να παραχθεί πλούτος. Ανάπτυξη, λοιπόν, για κοινωνική συνοχή και απασχόληση είναι το ζητούμενο.
Από το 2010 έχουμε διανύσει έναν δρόμο με πολλές δυσκολίες για την κοινωνία, με μειώσεις και σπαταλών και δαπανών, αλλά και με ταυτόχρονη ύφεση και ανεργία. Το πρωτογενές έλλειμμα και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών έχουν μειωθεί πάρα πολύ, όχι όμως ως αποτέλεσμα ανάπτυξης και παραγωγής νέου πλούτου, χωρίς τον οποίο δεν μπορεί να υπάρξει νέα προοπτική.
Έχει γίνει σημαντικό νοικοκύρεμα. Χρειάζεται, όμως, το άλμα. Ένα άλμα στο οικονομικό και πολιτικό πεδίο, ακόμη και στο κοινωνικό, και μάλιστα μεγαλύτερο και γρηγορότερο από τη φθορά. Να υπερβούμε κάθε εμπόδιο γραφειοκρατικό, στρεβλό και καθετί αντιπαραγωγικό. Με νέους κανόνες και ασφαλιστικές δικλίδες θα πρέπει να προχωρήσουμε, ιδιαίτερα για το περιβάλλον και το ανθρώπινο δυναμικό.
Χρειάζονται ριζικές αλλαγές σε αντιλήψεις και πρακτικές, διαφάνεια και ξεκάθαροι κανόνες παντού. Η κατά περίπτωση αντιμετώπιση της ανάπτυξης των επενδύσεων προάγει τη διαφθορά. Οι θολές παρεκκλίσεις δημιουργούν κλειστά συστήματα άνομης εξουσίας που εκμεταλλεύονται και το Δημόσιο και τους σωστούς και υπεύθυνους επιχειρηματίες.
Πρέπει να βάλουμε οριστικό τέλος στην πελατειακή σχέση πολιτικής, Δημοσίου και επιχειρηματικότητας. Οι δυνάμεις, όμως, της συντήρησης και της αδράνειας ανθίστανται σε κάθε προσπάθεια μεταρρύθμισης και αλλαγής. Κρατική γραφειοκρατία, κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες μαζί με τους πολιτικούς της συντήρησης –δεν έχει σημασία το χρώμα, δεξιούς ή αριστερούς- συνεχίζουν να θέτουν εμπόδια.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, για πολλούς, εντός κι εκτός Βουλής, αποτέλεσε έκπληξη η πρωτοβουλία του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ να στηρίξει συγκεκριμένη επένδυση, πριν ένα μήνα περίπου, απ’ αυτό εδώ το Βήμα. Ήταν η περίοδος που προσπαθούσε, παράλληλα με τις υποκλίσεις στο ΔΝΤ, τον Σόιμπλε και τα αμερικανικά λόμπι, να πείσει τους νοικοκυραίους ότι δεν είναι αντίθετος με όλες τις επενδύσεις. Επέλεξε, λοιπόν, μια επένδυση και μάλιστα γερμανικών συμφερόντων, για να είναι υποθέτω πιο πειστικός και προς τη Γερμανία και προς την επιχειρηματικότητα.
Παρουσίασε έγγραφο εκδήλωσης ενδιαφέροντος ως εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από τη γερμανική τράπεζα, που δήθεν υπέγραφε ο Άκερμαν. Πήρε, βεβαίως, αμέσως απάντηση από τον Πρόεδρο του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Αλλά ας είναι. Μέχρι εδώ ας πούμε ότι έγινε λάθος και ότι οι σύμβουλοί του δεν προνόησαν να επιβεβαιώσουν το έγγραφο. Μάλιστα ο διευθυντής του γραφείου του, ο κ. Παππάς, δικαιολογήθηκε λέγοντας «ανιψιός του Άκερμαν είναι, το ίδιο κάνει». Έτσι φαίνεται το εξέλαβαν και τα περισσότερα μέσα επικοινωνίας και δεν πολυανέδειξαν το θέμα.
Το πολιτικό, όμως, ατόπημα, ιδίως όταν αφορά τον Αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης είναι ιδιαίτερου ενδιαφέροντος. Ακούστε:
Πρώτον, η εταιρεία έχει υποβάλει επενδυτική πρόταση για να λάβει άδεια από τη ΡΑΕ για τους Νομούς Λακωνίας και Αρκαδίας, μετά από εκατόν είκοσι δύο άλλες προτάσεις συνολικής ισχύος τριών χιλιάδων μεγαβάτ.
Η κατά παρέκκλιση εξέταση του ζητήματος αυτού είναι ασφαλώς ατόπημα.
Δεύτερον, οι αιτήσεις της εταιρείας αφορούν όχι απλά στις προστατευόμενες περιοχές, αλλά σε ζώνες ειδικής προστασίας, σε ζώνες αποκλεισμού, όπου δεν επιτρέπεται η χωροθέτηση αιολικών πάρκων: Υγρότοπος Μουστού, Πάρνωνας, Μονή Μαλεβής, όρη Ανατολικής Λακωνίας. Μάλιστα, στο Περιφερειακό Συμβούλιο Πελοποννήσου, όταν τέθηκε το θέμα, Περιφερειακοί Σύμβουλοι του ΣΥΡΙΖΑ καταψήφισαν -και καλά έκαναν- τη συγκεκριμένη επένδυση.
Εγώ καταλαβαίνω πώς ένιωσε ο συνάδελφος κ. Πετράκος -που μόλις ήρθε στην Αίθουσα- όταν άκουσε τον Αρχηγό του να προμοτάρει ουσιαστικά επενδύσεις σε οικότοπους, τις οποίες ο ίδιος είχε καταψηφίσει ως Περιφερειακός Σύμβουλος, γιατί, όπως υποστήριξε, αγνοούνται οι πολίτες, καταστρέφεται η Πελοπόννησος και εξυπηρετούνται άνομα μεγάλα συμφέροντα.
Τρίτον, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και υπάρχει εξήγηση ως προς αυτή την επένδυση, αν δει κανείς εκτός από το 80% της γερμανικής συμμετοχής, ποιοι από την Ελλάδα κατέχουν το υπόλοιπο 20%.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το θέμα δεν είναι προσωπικό. Κυβερνητικά Κόμματα και στελέχη κατηγορούνται συνεχώς και αφειδώς για διαπλοκή και πολλές φορές δικαίως.
Είναι γεγονός ότι η εξουσία φθείρει και διαφθείρει. Εδώ, όμως, έχουμε να κάνουμε με κάτι πρωτοφανές, η προσπάθεια της διαπλοκής να ξεκινά από την Αντιπολίτευση. Φανταστείτε τι θα γίνει, αν αυτές οι αντιλήψεις κυριαρχήσουν, αν αφήσουμε αυτές τις πρακτικές ανέπαφες.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η θεσμική απαξίωση πρέπει να αντιμετωπιστεί. Η χώρα δεν μπορεί να πάει μπροστά με παραγοντίστικες παρεμβάσεις, είτε της Κυβέρνησης είτε της Αντιπολίτευσης. Χρειάζεται εθνικό σχέδιο, μεταρρυθμίσεις, διαφάνεια, κανόνες, πολιτική και κοινωνική συνεννόηση, κοινωνική συναίνεση. Μόνο έτσι θα ανατραπούν οριστικά τα πραγματικά αίτια που μας οδήγησαν στο αδιέξοδο. Να συμφωνήσουμε ή να διαφωνήσουμε πολιτικά, αλλά να συνεννοηθούμε για το σήμερα και το αύριο. Ποιοι; Μα, τα Κόμματα, οι πολιτικές δυνάμεις, οι επιστήμονες, οι επιχειρηματίες, οι εργαζόμενοι. Για να αντιμετωπίσουμε την ύφεση και την ανεργία, για να σπάσουμε το αντιπαραγωγικό καρτέλ, για την αναπτυξιακή και παραγωγική αναδιάρθρωση της χώρας, για την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της, για τη δίκαιη διαχείριση του πλούτου και πρωτίστως, για την παραγωγή νέου πλούτου.
Το φιλικό επιχειρηματικό και αναπτυξιακό περιβάλλον είναι προϋπόθεση για την αντιμετώπιση της ύφεσης και της συνεχώς αυξανόμενης ανεργίας. Η διαμόρφωσή του, όμως, σχετίζεται με πολλούς παράγοντες -δεν είναι γραμμική η σχέση- όπως:
Η μείωση των εμποδίων στην επιχειρηματικότητα, η εξάλειψη της περιττής γραφειοκρατίας και της διαφθοράς -που εν μέρει συνδέεται με τη διαφθορά- η παγίωση ενός σταθερού φορολογικού περιβάλλοντος, με προβλέψιμη συνολική φορολογική επιβάρυνση, η περαιτέρω εφαρμογή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, η εξασφάλιση της απλότητας της νομοθεσίας και της πρόσβασης όλων στα κέντρα λήψης αποφάσεων και πολλά άλλα ασφαλώς.
Κύριε Υπουργέ, έχουμε τονίσει ότι το νομοσχέδιο είναι στη σωστή κατεύθυνση, γι’ αυτό ψηφίσαμε «ΝΑΙ» επί της αρχής. Απαιτούνται, όμως, σοβαρές βελτιώσεις και σημαντικές συμπληρώσεις, αφού, πρώτον, αφορά μόνο στρατηγικές επενδύσεις ως προς την απλοποίηση της αδειοδότησης, χωρίς καμία πρόβλεψη για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που συνεχίσουν να παραμένουν εγκλωβισμένες στο πολυδαίδαλο σύστημα αδειοδότησης.
Γι’ αυτό προτείνουμε την υπηρεσία μιας στάσης σε κάθε περιφέρεια. Όμως και η ένταξη στις στρατηγικές επενδύσεις και η αδειοδότηση αφορά μεμονωμένες επενδύσεις, παρά τη διεύρυνση των τομέων, την οποία αποδεχθήκατε ύστερα από τις προτάσεις και τις δικές μας και των φορέων και άλλων Κομμάτων. Η οικονομία, όμως και η επιχειρηματικότητα δεν μπορούν να προχωρήσουν δυναμικά και αποτελεσματικά χωρίς τους οργανωμένους υποδοχείς επενδύσεων, που αυξάνουν την ανταγωνιστικότητα και μειώνουν τα προβλήματα της έλλειψης χωροταξίας και χρήσεων γης.
Τα επιχειρηματικά πάρκα πρέπει να αποτελέσουν πρώτη προτεραιότητα, να εντάσσονται στις στρατηγικές επενδύσεις από ένα ύψος προϋπολογισμού και πάνω. Είναι έργα δημόσιας ωφέλειας, συμβάλλουν στην ανεμπόδιστη ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, διευκολύνουν τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων και τη μετεγκατάσταση παλαιών από τις αστικές περιοχές. Υπάρχουν και σχετικά προγράμματα που δεν θα απορροφηθούν τα χρήματα, αν δεν μπει αυτή η παράμετρος. Ενισχύουν αποτελεσματικότερα την απασχόληση και λειτουργούν πολλαπλασιαστικά ως προς την οικονομική και κοινωνική ωφέλεια, ιδιαίτερα την τοπική κοινωνία.
Δεύτερον, οι αλλαγές που επιχειρούνται στον αναπτυξιακό νόμο δεν λαμβάνουν υπ’ όψιν την ανάγκη για αναπτυξιακή παραγωγική αναδιάρθρωση θέτοντας νέες προτεραιότητες, γιατί έχουν αλλάξει οι συνθήκες έστω δύο χρόνια πριν.
Ο αναπτυξιακός νόμος πρέπει να δώσει προτεραιότητα σε τομείς στους οποίους η χώρα διαθέτει ή μπορεί να δημιουργήσει συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως είναι ο τουρισμός, για τον οποίο προτείνουμε προσαύξηση της μοριοδότησης κατά 10%. Προτείνουμε την ενίσχυση των μικρών επιχειρήσεων τουρισμού με τη δημιουργία δικτύων.
Επίσης πιστεύουμε πως η αγροτική παραγωγή και οι υποδομές για την αγροτική παραγωγή πρέπει να είναι σε προτεραιότητα, γι’ αυτό δεν αρκεί μόνο η απλή αναγραφή στο εισηγητικό. Προτείνουμε προσαύξηση μοριοδότησης κατά 20% σε όλες τις επενδύσεις υποδομών αγροτικού τομέα και στη μεταποίηση.
Όσον αφορά τη μεταποίηση και την καινοτομία, πού πρέπει να δοθεί έμφαση; Στις επιχειρήσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό και διεθνές ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και βεβαίως, στις επιχειρήσεις που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας μόνιμες, κυρίως από τη λειτουργία τους και μετά και όχι μόνο κατά την κατασκευή τους και την υλοποίησή τους.
Τρίτον, η στήριξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας πρέπει πλέον να γίνεται με βάση τις νέες κατευθύνσεις και στόχους του ΥΠΕΚΑ για ένα βιώσιμο σύστημα που θα αντιμετωπίσει τα προβλήματα του ΛΑΓΗΕ, επειδή δεν πρέπει οι καταναλωτές να πληρώνουν τα ελλείμματα του ΛΑΓΗΕ.
Η ένταξη των επενδύσεων αυτών στα φορολογικά κίνητρα είναι σημαντική ενίσχυση και σε συνδυασμό με τη διαφοροποίηση των τιμών αγοράς ενέργειας από το ΥΠΕΚΑ, ανάλογα με την τεχνολογία και το κόστος της, θα οδηγήσει στη βιώσιμη εκπλήρωση των νέων στόχων διείσδυσης που θα τεθούν.
Είμαστε αντίθετοι στη δημιουργία μίας νέας κρατικοδίαιτης οικονομίας, όπου θα χρηματοδοτούμε την επένδυση και στη συνέχεια θα έχουν αυτού του τύπου οι επενδύσεις μία μόνιμη απολαβή πάλι από το ίδιο το κράτος με βάση μακροχρόνια σύμβαση. Αυτή είναι η νέου τύπου κρατικοδίαιτη οικονομία.
Τέταρτον, θέτουμε και άλλα σημαντικά θέματα όπως είναι η ρευστότητα μέσω της διασφάλισης έκδοσης εγγυητικών επιστολών από τις τράπεζες, ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που αδυνατούν να λάβουν την εγγυητική επιστολή, με μία καινοτόμο διαδικασία και θεσμοθέτηση του ειδικού δεσμευμένου λογαριασμού.
Προτείνουμε τη διεύρυνση της επιλεξιμότητας με νέες μορφές επιχειρήσεων, όπως είναι οι κοινωνικές συνεργατικές επιχειρήσεις της κοινωνικής οικονομίας.
Τέλος, για να σπάσει η πελατειακή σχέση στον έλεγχο και την πιστοποίηση, προτείνουμε τη σύνταξη οδηγού με πρότυπα εύλογου κόστους για τον έλεγχο των επενδύσεων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το νομοσχέδιο αυτό, αν και δεν καλύπτει το σύνολο των αναγκών για φιλικό αναπτυξιακό περιβάλλον, πρέπει να αποτελέσει το πεδίο σύνθεσης με τις θετικές δημιουργικές προτάσεις όλων, για να συμβάλουμε στην εθνική συνεννόηση που έχει ανάγκη ο τόπος και η κοινωνία, και αποτελεί προϋπόθεση για την έξοδο από την κρίση και τα μνημόνια.
Υπενθυμίζω ότι έχουμε καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση με τη μορφή τροπολογίας με δεκατρία σημεία παρέμβασης και αύριο στη συζήτηση κατ’ άρθρον και στη συνέχεια θα υποστηρίξουμε αυτές τις βελτιώσεις, όπως επίσης αναμένουμε και την αναμόρφωση των διατάξεων για τις οποίες έχουμε επιφυλαχθεί στην Επιτροπή.
