Στην ολομέλεια της Βουλής συζητήθηκε η επίκαιρη επερώτηση του Γραμματέα της Κ.Ο. Δημοκρατικής Συμπαράταξης ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ και Βουλευτή Ηρακλείου, κ. Βασίλη Κεγκέρογλου για την ονομαζόμενη «αναθεώρηση του Καλλικράτη».
Στην πρωτομιλία του ο κ. Κεγκέρογλου τόνισε ότι:
Από τους διορισμένους νομάρχες και την πολυδιάσπαση των 6,5 χιλιάδων και πλέον κοινοτήτων, χωρίς ουσιαστικές αρμοδιότητες και με περιστασιακές χρηματοδοτήσεις κατόπιν ενεργειών των παραγόντων, περάσαμε στη σύγχρονη μορφή της αυτοδιοίκησης με τους 325 Δήμους και τις 13 Περιφέρειες που δίνουν καθημερινά τον αγώνα για την εξυπηρέτηση του πολίτη, την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα πράγματα μπορούν να μείνουν στατικά.
Η μεταρρύθμιση στην αυτοδιοίκηση οφείλει να είναι διαρκής αφού οι Ευρωπαϊκές εξελίξεις και γενικότερα αυτές που αφορούν τη χώρα μας τρέχουν, νέα προβλήματα αναφύονται και οι ανάγκες των τοπικών κοινωνιών αλλάζουν.
Σήμερα είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαίος ο καθοριστικός ρόλος της αυτοδιοίκησης στην ανασύνταξη της χώρας, στην ανάπτυξη και την ενεργοποίηση όλων των παραγωγικών και δημιουργικών δυνάμεων του τόπου.
Κατά την άποψη μας, πάνω στην αυτοδιοίκηση θα στηριχθεί το μεγαλύτερο μέρος της ανασυγκρότησης της χώρας, η αναπτυξιακή αναδιάρθρωση και η παραγωγή πλούτου.
Όπως επίσης και η κοινωνική συνοχή με τη διασφάλιση ενός ελάχιστου επιπέδου αξιοπρεπούς διαβίωσης, κοινωνικής προστασίας και ασφάλειας για την οικογένεια και τον κάθε πολίτη.
Η παράταξη μας, αξιολογώντας τα μεγάλα βήματα, τις κατακτήσεις, τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν στον προηγούμενο ιστορικό κύκλο, σήμερα με σοβαρότητα, ωριμότητα και γνώση προτείνει ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός.
Την προσαρμογή του διοικητικού και αυτοδιοικητικού συστήματος στα ευρωπαϊκά δεδομένα και στις εθνικές και τοπικές ανάγκες:
-Με γενναία αποκέντρωση της διακυβέρνησης,
-Ριζική αλλαγή στο κράτος και ανάληψη των τοπικών υποθέσεων με ολοκληρωμένη μορφή από τους Δήμους και
-Περιφέρειες κυρίαρχες στο σχεδιασμό και την υλοποίηση του αναπτυξιακού προγραμματισμού.
Η ανασύνταξη αυτή της πολιτείας πρέπει να στηριχθεί σε πολύ συγκεκριμένες και μη διαπραγματεύσιμες μεταρρυθμίσεις στη βάση των ακόλουθων αρχών:
1ο Το τεκμήριο της αρμοδιότητας ξεκινά από τα κάτω και ανήκει στην αυτοδιοίκηση. Αυτό σημαίνει σε ότι αφορά τη λήψη των αποφάσεων εφαρμόζεται η αρχή της εγγύτητας στον πολίτη. Και σε ότι αφορά την άσκηση της αρμοδιότητας αυτής προϋποθέτει αντίστοιχους πόρους και διοικητικές δομές. Ο ισχυρός Δήμος είναι η βάση της μεταρρύθμισης.
2ο Με βάση την αρχή της επικουρικότητας των θεσμών και των επιπέδων ανάπτυξης όσες αρμοδιότητες του Δήμου δεν είναι αποκλειστικές, εκχωρούνται ως συντρέχουσες και στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, η οποία σηκώνει το βάρος της Περιφερειακής Ανάπτυξης.
3ο Με βάση την αρχή της αναλογικότητας των ευθυνών και τον ευρωπαϊκό «χάρτη τοπικής αυτονομίας», προσδιορίζονται οι διαδικασίες εσωτερικής αποκέντρωσης, ανάμεσα στους βαθμούς της αυτοδιοίκησης και οριοθετούνται οι αποκλειστικές και οι συντρέχουσες αρμοδιότητές τους. Οι αρμοδιότητες αναπτυξιακού τύπου ασκούνται επικουρικά ενώ οι αρμοδιότητες κρατικού τύπου ασκούνται αποκλειστικά. Η άσκηση αρμοδιότητας υπέρ των πολιτών δεν υπάγεται στη διακριτική ευχέρεια των αιρετών οργάνων αλλά είναι υποχρεωτική και η μη εφαρμογή τους επιφέρει κυρώσεις.
4ο Σύμφωνα με το Σύνταγμα η αρχή της οικονομικής αυτοτέλειας είναι υποχρέωση του κράτους που συνεπάγεται γενναία ανακατανομή πόρων υπέρ της αυτοδιοίκησης. Ασφαλώς η αλλαγή αυτή δε μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς ευρύτερη φορολογική μεταρρύθμιση και απόδοση στους ΟΤΑ τουλάχιστον του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας όποια μορφή κι αν έχει αυτός. Η Κυβέρνηση αντί να στηριχθεί σε μια τέτοια κατεύθυνση, αφού εγκατέλειψε την αυτοδιοίκηση 25 μήνες τώρα, δείχνει να μην αντιλαμβάνεται τα μηνύματα των καιρών. Διέπεται από μια ιδιότυπη αντίληψη νέο-συγκεντρωτισμού και πατερναλιστικού ελέγχου των τοπικών κοινωνιών. Αυτό μαρτυρεί η Κυβερνητική επιδίωξη να υποκατασταθούν οι αιρετές διοικήσεις από τοποτηρητή του Υπουργείο Εσωτερικών
Το κείμενο της επιτροπής που συνέστησε το Υπουργείο Εσωτερικών για την ονομαζόμενη «αναθεώρηση του Καλλικράτη» δεν μπορεί να αποτελεί ούτε καν τη βάση για συζήτηση, αφού αυτό που μας ενδιαφέρει είναι οι θέσεις της Κυβέρνησης.
Εκτός εάν υιοθετηθεί το κείμενο αυτό των 443 σελίδων, που είναι συρραφή μεγάλων αντιφάσεων και αποκαλύπτει τη σύγχυση που επικρατεί στους συντάκτες και προφανώς θα προκαλέσει σε όλους. π.χ., ενώ διακηρύσσουν τη διεύρυνση της Δημοκρατίας, της λαϊκής συμμετοχής κ.ο.κ., την ίδια στιγμή, εισηγούνται:
-Κατάργηση των Τοπικών Κοινοτήτων, ΤΟΥ ΒΑΣΙΚΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ της κοινωνίας και ιδιαίτερα στην ύπαιθρο.
-Εκλογή δημοτικών συμβούλων χωρίς χωρική αναφορά σε Δημοτική ενότητα και ταυτόχρονα δικαίωμα συγκρότησής συνδυασμού μόνο σε μια Δημοτική Ενότητα.
Η απόλυτη αντίφαση.
Όλα αυτά είναι πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερρημένα που ουσιαστικά μπαχαλοποιούν το σύστημα διοίκησης στους δήμους για να αναδειχθεί στην συνέχεια ο «θεραπευτικός ρόλος» του διορισμένου από το Υπουργείο Εσωτερικών Γενικού γραμματέα
Το πρόβλημα σήμερα δεν είναι τόσο το εσωτερικό μοντέλο διακυβέρνησης της αυτοδιοίκησης αλλά:
1)οι πόροι, για τις αρμοδιότητες που έχει και οι αρμοδιότητες που της ανήκουν, αλλά δεν έχει ΚΑΙ
2)Οι πολλαπλοί γραφειοκρατικοί και αναποτελεσματικοί έλεγχοι που εγκλωβίζουν τη δημιουργική δράση των ΟΤΑ.
3)Ο γενικότερος ρόλος τους στο δρόμο για την ανασύνταξη της χώρας.
Η αυτοδιοίκηση έχει ανάγκη από περισσότερη κοινωνικοποίηση και όχι κρατικοποίηση. Χρειάζεται περισσότερη χειραφέτηση και όχι χειραγώγηση».
Ενώ κατέληξε εγκαλώντας και ρωτώντας τον αρμόδιο Υπουργό:
«-Γιατί αφήνεται ανοικτό το θέμα του χωροταξικού; Είναι επιδίωξη σας;-Γιατί δεν επιλύετε ζητήματα που ταλανίζουν καθημερινά την αυτοδιοίκηση;-Είχατε υποσχεθεί ότι τον περασμένο Ιανουάριου θα φέρνατε διάταξη για ρύθμιση των οφειλών των δημοτών προς τους Δήμους και τις δημοτικές επιχειρήσεις. Γιατί δεν την έχετε φέρει ακόμη;
-Γιατί δεν έχετε υλοποιήσει τη δέσμευση σας για τις άδειες λειτουργίας ΚΔΑΠ και ΚΔΑΠΑμΕΑ ;
-Γιατί δεν διορθώνετε την παρανοϊκή διάταξη για τους αιρετούς της αυτοδιοίκησης του άρθρου 20 παρ. 2 του ν.4387/16 για την περικοπή του συνόλου των συντάξεων κυρίων και επικουρικών;
-Έχετε τη βούληση για ριζική μεταβίβαση αρμοδιοτήτων και πόρων στην αυτοδιοίκηση;
-Τι άποψη έχετε για το φόρο ακίνητης περιουσίας;
-Γιατί δεν οργανώνετε θεσμικά τον διάλογο για την μεταρρύθμιση ξεκινώντας από την κατάθεση των δικών σας, των Κυβερνητικών δηλαδή θέσεων;
Στη δευτερομιλία του ο κ. Κεγκέρογλου αφού αναφέρθηκε στον ρόλο των δήμων και των Περιφερειών για την στήριξη των αδύναμων συμπολιτών μας μέσα στην κρίση, τόνισε ότι η Ελλάδα θα υπερβεί οριστικά την κρίση και θα περάσει στην ανάπτυξη με απασχόληση και κοινωνική συνοχή, με αναστροφή του αναπτυξιακού μοντέλου, με κινητοποίηση όλων των παραγωγικών και δημιουργικών δυνάμεων και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με κυρίαρχο ρόλο της αυτοδιοίκησης.
Στη συνέχεια κατέθεσε ορισμένες από τις βασικές προτάσεις για την αυτοδιοίκηση και το σύγχρονο κράτος που έχουν ως εξής:
1.Η αυτοδιοίκηση απέδειξε ότι μπορεί να είναι ο θεσμός άσκησης της πολιτικής, κοινωνικής προστασίας και πρόνοιας. Το πρόγραμμα «βοήθεια στο σπίτι» είναι το καλύτερο παράδειγμα.Το κράτος πρόνοιας στο σύνολο του στο πλησιέστερο στον πολίτη επίπεδο, στους Δήμους όπως ισχύει σε όλη την Ευρώπη.
Όλες οι δομές πρόνοιας, ανοικτές και κλειστές δομές για τη στήριξη των παιδιών , των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρία , όπως και όλες οι κοινωνικές, προνοιακές δράσεις αλλά και τα προγράμματα συνδυαστικών δράσεων, όπως το Εγγυημένο Κοινωνικό Εισόδημα πρέπει να περάσουν στο σύνολο τους στους Δήμους με όλους τους απαραίτητους πόρους.
Η Αυτοδιοίκηση είναι η ώρα να πρωταγωνιστήσει στην παροχή υπηρεσιών Υγείας, με αποκέντρωση αρμοδιοτήτων πρωτοβάθμιας Υγείας προς Δήμους. Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΑΝΕΛ προχωρεί στα ΤΟΜΥ(τοπικές μονάδες υγείας) και στην αυτοδιοίκηση επιφύλαξε μόνο τη παραχώρηση στέγης!!!!
2. Οι αρμοδιότητες για τον περιφερειακό σχεδιασμό εξ’ ολοκλήρου στις περιφέρειες και όχι για να υλοποιούν τις επιθυμίες των υπουργείων μέσω των ΠΕΠ.
Το ΠΔΕ και τα τομεακά προγράμματα των Υπουργείων που τελούν υπό την απόλυτη κηδεμονία του κεντρικού κράτους πρέπει να αποκεντρωθούν μέσα από ένα σύγχρονο πλαίσιο που απελευθερώνει τις δημιουργικές δυνάμεις στην ελληνική περιφέρεια.
3. Το ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο να αποκεντρωθεί στις Περιφέρειες από το 20% στο 60% άμεσα.
Τα προγράμματα κατάρτισης και απασχόλησης περνάνε στο σύνολο τους στις περιφέρειες και τους δήμους που αξιολογούν τις πραγματικές προτεραιότητες και με βάση αυτές εκπονούν περιφερειακά, κλαδικά και τοπικά σχέδια απασχόλησης και κατάρτισης.
4. Το πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης (Π.Α.Α),αποκεντρώνεται σε δυο φάσεις σε ποσοστό 80% έτσι ώστε να γίνει μαζί με τα ΠΕΠ εργαλείο αναγέννησης της υπαίθρου και να υπηρετήσει το συγκεκριμένο πρόγραμμα παραγωγικής ανασυγκρότησης κάθε περιφέρειας.
5. Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες μπαίνουν δυναμικά μπροστά στην προσπάθεια για τη μείωση του ψηφιακού χάσματος που μας χωρίζει από τις χώρες της ΕΕ.Μετάβαση στις «Έξυπνες πόλεις» με αξιοποίηση όλων των δυνατοτήτων που παρέχουν οι σύγχρονες τεχνολογίες, η προώθηση ανοιχτών δεδομένων, τα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης. Δράσεις με εξωστρέφεια με θεσμοθετημένες διαδικασίες διαβούλευσης.
Στους ΟΤΑ των δυο βαθμών εφαρμόζεται καθ´ ολοκληρία η ηλεκτρονική διακυβέρνηση αλλά ανατίθεται και το καθήκον της καταπολέμησης του ψηφιακού αναλφαβητισμού.
6. Η Αυτοδιοίκηση να έχει ρόλο στην Εκπαίδευση, όχι μόνο για τις επισκευές και τα λειτουργικά των σχολείων, αλλά αποκτά ενεργό ρόλο στην ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. Προσδίδοντας στην παρεχόμενη γνώση τα αναγκαία τοπικά χαρακτηριστικά, συνδέοντάς την με τις τοπικές ανάγκες .
7.Η Τοπική και Δημοτική Κοινότητα, το βασικό κύταρρο της αυτοδιοίκησης αποκτά ουσιαστικό ρόλο στη καθημερινότητα της τοπικής κοινωνίας με κλειστό προϋπολογισμό και απολογισμό, με τη δυνατότητα ευελιξίας και πληρωμής εργασίας μέσω εργοσήμου.
Ο Υπουργός στη τοποθέτηση του, έκλεισε το θέμα του χωροταξικού, δήλωσε ότι διαφωνεί με τις απόψεις της επιτροπής για διοικητικό Γραμματέα και αποδέχθηκε τη πρόταση του κ. Κεγκέρογλου για διατήρηση και ενίσχυση του θεσμού των τοπικών και δημοτικών κοινοτήτων.
Στα υπόλοιπα θέματα που τέθηκαν ο Υπουργός δεν πήρε θέση. Ούτε καν στο θέμα της παρανοϊκής διάταξης του νόμου Κατρούγκαλου, άρθρο 20 παρ.2 του ν.4387/16 που προβλέπει ότι όλοι οι συνταξιούχοι που αναλαμβάνουν θέση στην αυτοδιοίκηση χάνουν ολόκληρη τη σύνταξη τους.
Τέλος, ο Υπουργός δεσμεύτηκε ότι το προσεχές διάστημα θα φέρει ρύθμιση για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των δημοτών προς το δημόσιο και τις δημοτικές επιχειρήσεις.